Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2014

26 Ιανουαρίου 1936 : Οι τελευταίες εκλογές στην Ελλάδα





Η περίοδος του Μεσοπολέμου ήταν για την Ελλάδα μία από τις πιο ταραγμένες περιόδους στην ιστορία της. Η Ελλάδα είχε να αντιμετωπίσει την τραγωδία της Μικρασιατικής Καταστροφής, τα αλλεπάλληλα στρατιωτικά κινήματα, το πολιτειακό ζήτημα για την επιστροφή ή όχι του βασιλιά και την οικονομική κρίση του 1929.
Οι εκλογές του 1936 ήταν και οι τελευταίες του μεσοπολέμου. Οι πολίτες της χώρας έκαναν μία δεκαετία να ξανά πάνε στις κάλπες ( 31 Μαρτίου 1946 ), αφού μετέπειτα ακολούθησε το καθεστώς του Μεταξά και η Γερμανική κατοχή.
Στις εκλογές που διεξήγαγε η Κυβέρνηση Δεμερτζή[1] (υπηρεσιακός Πρωθυπουργός) συμμετείχαν 1.278.085 ψηφοφόροι ( το 20% των εγγεγραμμένων, 6.127.593 ψηφοφόροι). Τα δύο μεγάλα κόμματα, των Φιλελευθέρων και το Λαϊκό κόμμα, με επικεφαλής τους Θ. Σοφούλη[2] και Π. Τσαλδάρη[3], συγκέντρωσαν 37,26 και 22,10% από τους ψήφους αντίστοιχα. Καμία όμως από τις δύο παρατάξεις δεν κατάφεραν να δημιουργήσουν αυτοδύναμη κυβέρνηση. Το αποτέλεσμα ήταν να παραμείνει η Κυβέρνηση Δεμερτζή μέχρι νεωτέρας!

Η παράταξη του Θεμιστοκλή Σοφούλη, στην προσπάθειά της να σχηματίσει κυβέρνηση, ζήτησε τη στήριξη του Παλλαϊκού Μετώπου. Το Παλλαϊκό Μέτωπο ήταν το Κ.Κ.Ε. συνεργαζόμενο με το Αγροτικό Κόμμα Ελλάδος (Α.Κ.Ε.), το οποίο συγκέντρωσε 73.411 ψήφους και έλαβε 15 έδρες. Αρχηγός του Μετώπου ήταν ο Νικόλαος Πλουμπίδης[4].
Στις 19 Φεβρουαρίου θα επέλθη συμφωνία μεταξύ Φιλελευθέρων και Παλλαϊκού Μετώπου, με το Σύμφωνο Σοφούλη-Σκλάβαινα. Η συμφωνία είχε ως εξής, το Μέτωπο θα στήριζε υποψήφιο των Φιλελευθέρων για πρόεδρο της Βουλή και παράλληλα θα έδινε ψήφο ανοχής για το σχηματισμό κυβέρνησης. Από την άλλη πλευρά οι Φιλελεύθεροι θα έπρεπε να βοηθήσουν στη βελτίωση του βιωτικού επιπέδου των εργαζομένων και των αγροτών, να υπάρχουν ελευθερίες στο λαό, να υπάρξει ομαλή δημοκρατική πορεία, να καταργηθεί το ιδιώνυμο[5] που είχε ψηφίσει η Κυβέρνηση Βενιζέλου, να δοθεί αμνηστία σε πολιτικούς καταδίκους και εξόριστους, να μείνει ως μόνιμο εκλογικό σύστημα αυτό της ''απλής αναλογικής'', να ελλατωθεί η τιμή του ψωμιού κατά δύο δραχμές, να πάψει η προσωποκράτηση για χρέη προς το δημόσιο έως και 3.000 δραχμές, να δοθεί πέντε χρόνια διορία στους αγρότες για αποπληρωμή των χρεών τους προς τράπεζες και ιδιώτες και τέλος να προωθηθεί το σύστημα της κοινωνικής ασφάλισης.
Όλα έδειχναν πως θα κυλούσαν ομαλά και πως η συμφωνία θα βελτίωνε τη θέση των αδύνατων λαϊκών στρωμάτων καθώς και των δημοκρατικών πολιτών που υπέφεραν απο διώξεις και φυλακίσεις.
Ένα μήνα αργότερα φεύγει από τη ζωή στο Παρίσι ο Ε. Βενιζέλος, πολιτικός που με τη δράση του διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στα πολιτικά δρόμενα της χώρας.
Ενώ όλα ήταν έτοιμα για την παρουσίαση υπό το Δεμερτζή της νέας Κυβέρνησης στη Βουλή και παράλληλα της ψήφου εμπιστοσύνης από αυτήν, πεθαίνει ξαφνικά από καρδιακή προσβολή στις 13 Απριλίου.
Έτσι τα πράγματα αρχίζουν να περιπλέκουν. Βλέποντας ο βασιλιάς Γεώργιος Β'[6] τις αριστερές δυνάμεις να προσπαθούν να παίξουν ρόλο στα πεπραγμένα της χώρας, αποφασίζει να αναθέσει το σχηματισμό κυβέρνησης στον πρώην αξιωματικό και εχθρό της δημοκρατίας Ιωάννη Μεταξά, του οποίου το κόμμα των Ελευθεροφρόνων είχε μόλις επτά βουλευτές.
Το Παλλαϊκό Μέτωπο κατήγγειλε την πράξη του βασιλιά, που ισοδυναμούσε με κοινοβουλευτικό πραξικόπημα. Φεύγει από τη ζωή και ο Παναγής Τσαλδάρης αρχηγός του Λαϊκού Κόμματος, στις 17 Μαϊου, πολιτικός μετριοπαθής που δε συμφωνούσε με τέτοιες πρακτικές και ίσως είχε τη δυνατότητα με σχηματισμό κυβέρνησης να γλυτώσει τη χώρα από τη δικτατορία.
Το αποτέλεσμα ήταν το Λαϊκό Κόμμα και οι Φιλελεύθεροι να δώσουν ψήφο εμπιστοσύνης στον Μεταξά. Στις 9 Μαϊου του ίδιου χρόνου ξεσπούν απεργίες και διαδηλώσεις, που υποστήριζε το Κ.Κ.Ε., των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη. Η Κυβέρνηση Μεταξά τις αντιμετωπίζει με τυφλή βία. Κατόπιν τούτου ο Μεταξάς αποφασίζει να διακόψει τις εργασίες της Βουλής, με πρόφαση την περίοδο του καλοκαιριού, για τις 30 Σεπτεμβρίου. Επικαλούμενος όμως κομμουνιστική επανάσταση, καταλύει το σύνταγμα και ιδρύει το καθεστώς της 4ης Αυγούστου.





Γιώργος Καψάλης


[1]Ο Κωνσταντίνος Δεμερτζής (1876-1936) ήταν Έλληνας πανεπιστημιακός, πολιτικός, αρχηγός πολιτικού κόμματος και πρωθυπουργός της Ελλάδας. Υπήρξε μια εξέχουσα πανεπιστημιακή και πολιτική φυσιογνωμία. Ήταν ένας τίμιος, ειλικρινής και ευφυής πολιτικός, αλλά και βαθύς γνώστης της νομικής επιστήμης. Δημοσίευσε πολλά άρθρα οικονομικού περιεχομένου και σχετικά με το κληρονομικό δίκαιο των Ρωμαίων και του γερμανικού κώδικα.
[2]Ο Θεμιστοκλής Σοφούλης (Βαθύ Σάμου, 1860Αθήνα,  24 Ιουνίου 1949) ήταν αρχαιολόγος και διαπρεπής κεντρώος (φιλελεύθερος) πολιτικός, ο οποίος χρημάτισε πρωθυπουργός της χώρας για ένα σύντομο διάστημα κατά την δεκαετία του 1920 καθώς και κατά την πολύ κρίσιμη περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου.
[3]Ο Παναγής Τσαλδάρης (Κόρινθος 1868 – 17 Μαίου 1936) ήταν ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος και πρωθυπουργός της Ελλάδας.
[4]Ο Νίκος Πλουμπίδης(1902 -14 Αυγούστου 1954) ήταν ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ κατά την περίοδο της μεταξικής δικτατορίας, τη Γερμανική Κατοχή και τον Εμφύλιο Πόλεμο στην Ελλάδα, αλλά και μία από τις πλέον τραγικές φυσιογνωμίες στην ιστορία του ΚΚΕ.
[5]Ο όρος αναφέρεται στο «ιδιώνυμο» (ειδικό) αδίκημα όπως περιγράφεται σε νόμο που ψηφίστηκε το 1929 (N. 4229) μετά από πρόταση της κυβέρνησης Βενιζέλου. Επρόκειτο για νόμο "Περί μέτρων προστασίας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών". Ο στόχος του ήταν η ποινικοποίηση των "ανατρεπτικών" ιδεών, ιδιαίτερα η δίωξη κομμουνιστών,αναρχικών και η καταστολή των συνδικαλιστικών κινητοποιήσεων.
[6]Ο Γεώργιος Β΄, Βασιλεύς των Ελλήνων, ήταν βασιλιάς στο Βασίλειο της Ελλάδας κατά τα διαστήματα 1922-24 1935-1941 και 1946-1947 και πρωθυπουργός από τις 19 Απριλίου 1941 μέχρι τις 22 Απριλίου 1941.




Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου