Το ποδήλατο είναι ένας μοντέρνος τρόπος μετακίνησης στην πόλη και όχι μόνο!! Δε γνωρίζουμε ποιός είναι ο εφευρέτης του, ούτε πότε πρωτοεμφανίστηκε. Πρόγονος του ποδηλάτου πάντως θεωρείται η ''draisienne'' , η οποία κατασκευάστηκε από το Γερμανό βαρόνο Κάρλ Φον Ντράις το 1817 (η ονομασία ‘draisienne’ αποτελεί γαλλική απόδοση του ονόματος του κατασκευαστή της). Η draisienne ήταν σχεδόν εξ’ολοκλήρου κατασκευασμένη από ξύλο. Μη διαθέτοντας πετάλια, ο αναβάτης την έθετε σε κίνηση σπρώχνοντας με τα πόδια του προς τα πίσω. Η κατασκευή του Φον Ντράις έγινε γνωστή και ως hobby-horse, αντανακλώντας την πεποίθηση των οπαδών της ότι θα αντικαθιστούσε το βασικό μεταφορικό μέσο του 19ου αιώνα, το άλογο.

Με την πάροδο του χρόνου έγιναν βελτιώσεις από διάφορους κατασκευαστές – εφευρέτες, όπως το 1839 που ο Σκωτσέζος σιδηρουργός Κιρκπάτρικ Μακμίλαν σχεδιάζει την ‘velocipede’. Το 1860, ο Γάλλος Πιέρ Μισώ αλλάζει το σχέδιο της ''velocipede'', συνδέοντας τα πετάλια απευθείας με τον μπροστινό τροχό. Αργότερα, ο Μισώ θα εισάγει τη χρήση συμπαγούς καουτσούκ στους τροχούς, δείχνοντας ουσιαστικά το δρόμο προς τα γνωστά στις μέρες μας λάστιχα. Το 1870 οι Βρετανοί Τζέιμς Στάρλεϋ και Γουίλλιαμ Χίλμαν σχεδιάζουν ένα ποδήλατο με αρκετά μεγαλύτερο μπροστινό τροχό. Με αυτό τον τρόπο καταφέρνουν την εκπληκτική, για την εποχή, ταχύτητα των 24 χλμ την ώρα. Την ίδια περίοδο στην Αγγλία θα κατασκευαστεί ένα ποδήλατο με μεγάλο μπροστινό τροχό,  που του αποδόθηκε η χαϊδευτική ονομασία ‘penny-farthings’. Η αιτία βρίσκεται στην παρομοίωση του μεγέθους των τροχών ενός τέτοιου ποδηλάτου με τα νομίσματα της εποχής. Σιγά σιγά στο ποδήλατο άρχιζε να χρησιμοποιείται η αλυσίδα και οι ταχύτητες. Αυτό έδωσε τη δυνατότητα να φτιαχτεί το πρώτο σύγχρονο ποδήλατο από τον Τζον Κεμπ Στάρλεϋ, στα 1885.                                                     

Στις αρχές του 20ου αιώνα η ζήτηση για ποδήλατο αρχίζει να μεγαλώνει, αυτό έδωσε τη δυνατότητα να ιδρυθούν οι πρώτες βιομηχανίες ποδηλάτων. Ποδηλατικές λέσχες άρχισαν να ιδρύονται και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, με αποτέλεσμα η παραγωγή ποδηλάτου να φτάσει τις 30.000 το χρόνο. Στις χώρες που ήταν αποικίες ευρωπαϊκών κρατών το ποδήλατο ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές!! Αντίθετα στην Ευρώπη ,έπειτα από τη ραγδαία ανάπτυξη των μηχανοκίνητων μέσων, η ζήτηση για ποδήλατο μειώθηκε αισθητά.

Στη χώρα μας το ποδήλατο εμφανίστηκε σα σήμερα το 1885. Η εμφάνισή του παραξένεψε τους περαστικούς, όχι όμως αυτούς που έτυχε να επισκευθούν χώρες όπως τη Γερμανία και την Ολλανδία. Γρήγορα αγαπήθηκε κι έγινε μέρος της καθημερινότητας, κάτι που δείχνει η ίδρυση της Διεθνούς Ποδηλατικής Ομοσπονδίας το 1890, έτος και των πρώτων ποδηλατικών αγώνων! Το πρώτο ποδηλατοδρόμιο θα κατασκευαστεί στον Πειραιά, εκεί που τώρα βρίσκεται το γήπεδο Καραϊσκάκη. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896 η Ελλάδα θα αναδείξει δύο Ολυμπιονίκες στο αγώνισμα της ποδηλασίας, τον Α. Κωνσταντινίδη και τον Γ. Παρασκευόπουλο. Το πρώτο ποδήλατο θα κατασευαστεί στην πόλη του Ναυπλίου με χειροποίητο σκελετό από τη Rafbikes. Επίσης η πόλη στην οποία γίνεται εκτεταμένη χρήση του ποδηλάτου από τους κατοίκους της, είναι αυτή της Καρδίτσας.

Η χρήση του ποδηλάτου έχει πολλά ωφέλη. Αρχικά, μιας και ζούμε σε εποχή με οικονομικά προβλήματα, είναι φθηνό στην αγορά του ( σε σχέση με το αυτοκίνητο ή τη μηχανή), δε χαλάει εύκολα, δε χρειάζεται συχνό service. Ο χρήστης δεν πληρώνει τέλη κυκλοφορίας και βρίσκει εύκολα χώρους να το παρκάρει!!! Επιπλέον δεν επιβαρύνει την κυκλοφορία. Σε θέματα υγείας τώρα, το ποδήλατο γυμνάζει κυρίως το καρδιοαναπνευστικό σύστημα, καθώς και τους μυς των ποδιών. Μία μελέτη έδειξε ότι ακόμα και σε συνθήκες κυκλοφορίας σε μεγάλη πόλη (καυσαέρια, μποτιλιάρισμα) η συγκέντρωση μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα των ποδηλατιστών είναι 10 φορές μικρότερη απ’ ότι σε επιβάτες και οδηγούς αυτοκινήτων. Το ποδήλατο βοηθάει στο χάσιμο περιττών κιλών, γρήγορα και με ανώδυνο τρόπο. Επίσης ποδηλατώντας θα βελτιώσετε σημαντικά την φυσική σας κατάσταση χωρίς να κινδυνεύετε ιδιαίτερα από τραυματισμούς αφού το σώμα δεν καταπονείται, όπως για παράδειγμα στο τρέξιμο όπου οι κραδασμοί είναι πολλοί. Τέλος, βελτιώνει σημαντικά και την ψυχική μας υγεία. Η ποδηλασία έχει ιδιαίτερα χαλαρωτική επίδραση λόγω της ομοιόμορφης, κυκλικής κίνησης που σταθεροποιεί τις σωματικές και συναισθηματικές λειτουργίες του οργανισμού. Αυτό μειώνει το άγχος, την κατάθλιψη και άλλα ψυχολογικά προβλήματα. Η άσκηση βοηθάει επίσης την ορμονική ισορροπία.

Καλές βόλτες λοιπόν!!

Γιώργος Καψάλης