Παρασκευή 31 Ιανουαρίου 2014

Ουκρανία: Το χρονικό του εκρηκτικού πολιτικού και κοινωνικού σκηνικού και τα αίτια

 Ποιος περίμενε ότι από μια μικρή ειρηνική συγκέντρωση θα ακολουθούσαν ηχηρές διαμαρτυρίες, αλλεπάλληλα επεισόδια, καταλήψεις κυβερνητικών κτιρίων; Κι όμως, όλα έτσι ξεκίνησαν στην Ουκρανία πριν από 2 μήνες και η ένταση συνεχίζεται με την κατάσταση πλέον να κρέμεται από μια κλωστή. Πώς, όμως, έφτασαν τα πράγματα ως εδώ;
Στις 21 Νοεμβρίου 2013 ο Πρόεδρος της χώρας ανακοινώνει ότι τελικά δεν θα υπογράψει εμπορική συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά θα στραφεί προς τη Ρωσία για την παροχή οικονομικής βοήθειας. Αυτή η απόφαση σε πρώτο επίπεδο προκάλεσε την αντίδραση ενός κινήματος φιλοευρωπαίων (Μαϊντάν), οι οποίοι διαδήλωναν ειρηνικά στην πλατεία του Κιέβου. Τις μέρες που ακολούθησαν το πλήθος όλο και αυξανόταν με την υποκίνηση της ουκρανικής αντιπολίτευσης, η οποία επιθυμούσε τη σύνδεση της χώρας με την ΕΕ. Οι 2000 διαδηλωτές έγιναν 200000 και οι 200000 υπερδιπλασιάστηκαν σε χρονικό διάστημα 10 ημερών, καθώς επενέβησαν δυνάμεις την αστυνομίας για να καταστείλουν τις διαδηλώσεις, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα τραυματισμούς και συλλήψεις. Και ενώ το κλίμα εντείνεται ακόμα περισσότερο με βιαιοπραγίες, φωτιές, καταστροφή κτιρίων και δρόμων και τη δημιουργία στρατοπέδων, λαμβάνει χώρα στις 17 Δεκεμβρίου του 2013 η σύναψη συμφωνίας Ουκρανίας-Ρωσίας, στην οποία περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων η αγορά ουκρανικών ομολόγων αξίας 15 δις ευρώ από την Ρωσία και η μείωση της τιμής του φυσικού αερίου με αντάλλαγμα τη χρήση των ουκρανικών αγωγών φυσικού αερίου (συμφωνία εμπορικού χαρακτήρα). Σχεδόν ένα μήνα αργότερα (16 Ιανουαρίου) ακολουθεί η ψήφιση νόμου που απαγορεύει τις διαδηλώσεις, περιορίζοντας έτσι την πολιτική ελευθερία!
Από εκείνη τη μέρα μέχρι σήμερα οι εξελίξεις χαρακτηρίζονται από όλο και μεγαλύτερη τραγικότητα, αφού μέχρι στιγμής έχουν βρει το θάνατο από σφαίρα 5 διαδηλωτές και έτσι οι διαμαρτυρίες και τα επεισόδια επεκτάθηκαν πέρα από το Κίεβο. Διαδηλωτές προβαίνουν σε καταλήψεις δημοσίων κτιρίων και κυρίως Υπουργείων, με μοναδικό σκοπό την παραίτηση του Προέδρου της χώρας. Χαρακτηριστική περίπτωση η κατάληψη του Υπουργείου Δικαιοσύνης, όπου με μοναδικό όπλο το νερό μετέτρεψαν το υπουργείο σε…παγοδρόμιο! Στις 28 Ιανουαρίου καταργείται ο νόμος για τις διαδηλώσεις και παραιτούνται ο πρωθυπουργός και το υπουργικό συμβούλιο, ενώ ο Πρόεδρος και η αντιπολίτευση αλληλοκατηγορούνται, δυσκολεύοντας το ενδεχόμενο εύρεσης της χρυσής τομής. Από την άλλη πλευρά, η Ρωσία είναι κάθετη στην περίπτωση επέμβασης της ΕΕ στα ουκρανικά δρώμενα, ενώ τόνισε ότι η συμφωνία με την Ουκρανία  δεν πρόκειται να εφαρμοστεί εάν πρώτα δεν «ηρεμήσουν τα πνεύματα».
Οι πολίτες θεωρούν μια ενδεχόμενη συμφωνία με την ΕΕ ως σανίδα σωτηρίας για τη φτώχεια που επικρατεί, καθώς περισσότερο από το 1/3 του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας και η γενικότερη οικονομική κατάσταση της χώρας βρίσκεται σε ύφεση τα τελευταία χρόνια. Βέβαια, αυτό έρχεται σε μεγάλη αντίθεση με τον αξιοπρόσεκτο ορυκτό της πλούτο (φυσικό αέριο, πετρέλαιο, σίδηρο, άνθρακες, μέταλλα, θείο, τιτάνιο, γραφίτη, υδράργυρο, μαγνήσιο), ο οποίος την έχει καθιερώσει ως από τις πιο ανεπτυγμένες βιομηχανίες και μάλιστα η συνολική παραγωγή (γεωργία και βιομηχανία) της είναι τετραπλάσια σε σύγκριση με εκείνη της Ρωσίας. Εδώ, γίνεται προφανής ένας από τους λόγους σύναψης εμπορικής συμφωνίας μαζί της και πόσα αγκάθια θα δημιουργούνταν στη σχέση Ουκρανίας-Ρωσίας εάν η πρώτη στρεφόταν προς την ΕΕ. Από την πλευρά της η Ρωσία θέλει να έχει υπό αποκλειστικό έλεγχο την πορεία της χώρας για να εκπληρώσει και ένα γεωπολιτικό της σκοπό που δεν είναι άλλος από την ανανέωση συμφωνίας για χρήση της ναυτικής βάσης της Κριμαίας από το ρωσικό στόλο. Τέλος, αυτό που θέλει ο ίδιος ο Πρόεδρος της Ουκρανίας είναι να τα «πηγαίνει καλά» και με τους μεν (ΕΕ) και με τους δε (Ρωσία) αλλά και με τις ουκρανικές ελίτ με απώτερο στόχο να μην διακινδυνεύσει τη θέση του και να καταφέρει να νικήσει στις Προεδρικές εκλογές του 2015. Να σημειωθεί ότι η σύναψη συμφωνίας με την ΕΕ προέβλεπε την αποφυλάκιση της πρώην πρωθυπουργού της Ουκρανίας, η οποία θα ήταν ισχυρός πολιτικός αντίπαλός του αν ήταν…ελεύθερη.


Χριστίνα Μαρία Μιχαηλίδου


Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου