Μία από τις μεγαλύτερες και πολυσυζητημένες προσωπικότητες της αρχαιότητας, δεν άφησε πίσω κανένα απολύτως έργο, είχε μαθητές που τον ακολούθησαν πιστά και συνέχισαν τη διδασκαλία του.Υπήρξε πιστός στις ιδέες του και δεν ξέφευγε από αυτές ακόμη κι αν κινδύνευε η ίδια του η ζωή. Η προσωπικότητα και η τρόπος που μετέδιδε τη γνώση διδάσκεται σε όλα τα πανεπιστήμια και σχολεία του κόσμου. Ο λόγος για το φιλόσοφο Σωκράτη.

Γεννημένος στην Αθήνα το 470 ή 469 π.Χ. ο γιος του Σωφρονίσκου ασχολήθηκε αρχικά με τη γλυπτική, καθώς ο πατέρας του ήταν λιθοξόος. Παρόλα αυτά ''χάριν της παιδείας'' αποφάσισε να την εγκαταλείψει, όταν γνώρισε το φιλόσοφο Αρχέλαο που το μετέδωσε το πάθος για τη φιλοσοφία και τον έπεισε να ασχοληθεί αποκλειστικά με αυτή. Σε αντίθεση με τους Σοφιστές, ο Σωκράτης δεν είχε δική του σχολή ούτε έπαιρνε χρήματα από τους μαθητές του. Προτιμούσε να συνδιαλέγεται σε οποιοδήποτε σημείο της πόλης και να συζητά για πολιτικά, κοινωνικά, ηθικά, θρησκευτικά ζητήματα. Αρκετοί νέοι ενθουσιάστηκαν από τον ανατρεπτικό του χαρακτήρα αλλά και με τον τρόπο που μετέδιδε τις γνώσεις του (Διαλεκτική-Μαιευτική Μέθοδος), με αποτέλεσμα να περικυκλωθεί από πληθώρα νεαρών που διψούσαν για μάθηση. Αρκετοί από αυτούς έγιναν γνωστοί και δημιούργησαν φιλοσοφικές σχολές, με σημαντικότερο φυσικά τον Πλάτωνα, από τον οποίο παίρνουμε και τις περισσότερες πληροφορίες για τη ζωή του, κυρίως σε έργα όπως Κρίτων, Απολογία Σωκράτους, Συμπόσιο. Επίσης για το Σωκράτη έχουν γράψει, ο ιστορικός Ξενοφών, ο Αριστοτέλης αλλά και ο σατυρικός συγγραφέας Αριστοφάνης.

Εκτός από ερευνητής της ''αλήθειας'' ο Σωκράτης υπήρξε πιστός στην πατρίδα του και στους νόμος της δημοκρατικής Αθήνας. Έζησε στη χρυσή εποχή του Περικλή, όταν η Αθήνα ήταν σπουδαίος οικονομικός, στρατιωτικός και πνευματικός παράγοντας. Κατασκευάστηκαν τα μεγαλύτερα έργα (π.χ. Παρθενώνας) και υπήρχαν προσωπικότητες σαν το Θουκυδίδη και το Σοφοκλή. Παράλληλα ξεκίνησε κι ο Πελοποννησιακός πόλεμος (431-404 π.Χ.) που κατέστρεψε κυριολεκτικά την Αθήνα.

Πηγές της εποχής μας δίνουν πληροφορίες για τις εκστρατείες των Αθηναίων, στις οποίες πήρε μέρος ο Σωκράτης. Συμμετείχε στην πολιορκία της Ποτείδαιας, το 424 π.Χ στην ήττα των Αθηναίων στο Δήλιο της Βοιωτίας και το 422 π.Χ. στη μάχη της Αμφίπολης που σώζει τη ζωή του Αλκιβιάδη. Πληροφορίες μας λένε πως, έπειτα από τη ναυμαχία στις Αργινούσες ακολούθησε δικαστήριο εξαιτίας της μη περισυλλογής των νεκρών. Ο Σωκράτης αρνήθηκε να υπακούσει στην εντολή της Εκκλησίας του Δήμου για καταδίκη των 10 στρατηγών. Ο Πελοποννησιακός πόλεμος είχε φτάσει στο τέλος του κι η Αθήνα προσπαθούσε να ορθοποδήσει, μέσα στη δίνη των Τριάκοντα τυράννων ο Σωκράτης ορθώνει το ανάστημά μου και αρνείται να συλλάβει τον δημοκρατικό Λέοντα τον Σαλαμίνιο.

Η πολιτεία της Αθήνας δεν καταφέρνει να βρει τον παλιό της εαυτό, αφού η εποχή των μεγάλων προσωπικοτήτων όπως του Μιλτιάδη, του Θεμιστοκλή, του Περικλή έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Οι Αθηναίοι ζαλισμένοι από την πτώση και την απώλεια της κυριαρχίας τους ψάχνουν απεγνωσμένα για ενόχους με σκοπό την εξιλέωση για τα σφάλματά τους. Το 399 π.Χ. κατηγορούν το Σωκράτη πως σπέρνει δαιμόνια, είναι ασεβής προς τους θεούς και διαφθείρει τους νέους. Στην πραγματικότητα τον φθονούσαν για τις φιλελεύθερες ιδέες του και για την αγάπη των νέων προς το πρόσωπό του. Το δικαστήριο τον έκρινε ένοχο και παρέμεινε στο δεσμωτήριο για τριάντα μέρες, μέχρι να γυρίσει η Πάραλος, το ''ιερό'' πλοίο των Αθηναίων από τη Δήλο. Ο Σωκράτης αρνείται να δραπετεύσει, δέχεται την ποινή του θανάτου και στις 15 Φεβρουαρίου πίνει το κώνειο που του αφαιρεί τη ζωή. Είναι η μέρα που θα χαθεί το φως από τη ζωή των Αθηναίων.

Αυτό ήταν το τέλος του ''ενοχλητικού'', για τους αρχαίους Αθηναίους, Σωκράτη που δίδαξε την αλήθεια, την αρετή και ανάγκασε τους νεότερους φιλοσόφους και μελετητές να ονομάσουν όλους τους αρχαίους φιλοσόφους πριν από εκείνον προσωκαρστικούς. Το ελάχιστο που έπραξαν οι νεοέλληνες νομικοί και δικαστές ήταν εκ των υστέρων να τον αθωώσουν, σύμφωνα με τους νόμους της εποχής, το Μάιο του 2012 στον Άρειο Πάγο.