Τετάρτη 29 Ιανουαρίου 2014

29 Ιανουαρίου Πρώτη έκδοση του ποιήματος ''Το κοράκι'' από τον Πόε

 Σήμερα θα φιλοξενήσουμε στη στήλη μας έναν από τους ''καταραμένους[1]'' ποιητές της παγκόσμιας λογοτεχνίας, τον Έντγκαρ Άλλαν Πόε. Γεννημένος στις 19 Ιανουαρίου 1809 στη Βοστώνη από γονείς ηθοποιούς, ο μικρός Πόε έμεινε ορφανός από γονείς στην ηλικία των δύο ετών, υιοθετήθηκε από την οικογένεια του πλούσιου καπνέμπορου Τζόν Άλλαν και μεγάλωσε στη Βιρτζίνια. Αποφάσισε να σπουδάσει στο πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, αλλά οι σπουδές του δεν κράτησαν παραπάνω από ένα χρόνο. Τότε θα αποφασίσει να καταταχθεί στο στρατό, προφανώς για οικονομικούς λόγους, μιας κι ήρθε σε ρήξη με την οικογένειά του λόγο χρεών από τη χαρτοπαιξία.Την ίδια περίοδο, το 1827, θα εκδόσει την πρώτη του ποιητική συλλογή με την ονομασία ''Ταμερλάνος και άλλα ποιήματα''.

Το 1829 αποφασίζει να μπει στη στρατιωτική ακαδημία, ενώ θα εκδόσει και τη δεύτερη ποιητική του συλλογή με το όνομα ''Al Araaf''. Η εμπειρία του στρατού θα τελειώσει γρήγορα για τον Πόε, αφού δε μπόρεσε να συμβιβαστεί εύκολα με την πειθαρχία και την τάξη της ακαδημίας. Εκεί όμως θα έρθει σε επαφή με το έργο των ρομαντικών ποιητών[2]!! Κάπως έτσι τελειώνουν κι οι σχέσεις με την οικογένειά του, αφού ο πατριός του δε θα του συγχωρέσει αυτή του την πράξη και δε θα το δεχτεί πίσω.

Μετακομίζει στη Βαλτιμόρη και τη θεία του Μαρία Κλεμ. Εκεί θα γράψει το διήγημα ''Μήνυμα στο μπουκάλι'', το οποί θα βραβευτεί το 1833 και θα του προσφέρει αναγνώριση στον κύκλο των διανοούμενων της περιοχής. Πέντε χρόνια αργότερα εκδίδει το έργο η ''Αφήγηση του Άρθουρ Γκόρντον Πυμ'' και τη δίτομη συλλογή η ''Αφήγηση του Άρθουρ Γκόρντον Πυμ'' που θεωρείται ορόσημο στην ιστορία της αμερικάνικης λογοτεχνίας.

Η μεγαλύτερη αναγνώριση για τον ίδιο θα έρθει δέκα χρόνια αργότερα, όταν στις 29 Ιανουαρίου θα εκδοθεί το ποίημα ''Το κοράκι'' από την εφημερίδα New York Mirror. Θα δώσει διαλέξεις σε πανεπιστήμια και ποιητικές λέσχες, κάτι που θα τον κάνει ακόμη πιο γνωστό και αποδεχτό στους πνευματικούς ανθρώπους της εποχής του. Το ποίημά του θα ανατυπωθεί πολλές φορές, όμως τα κέρδη του θα είναι λίγα λόγω της έλλειψης πνευματικών δικαιωμάτων.

Αυτή ήταν και η τελευταία του ποιητική συλλογή, αφού τα προβλήματα με το αλκοόλ που αντιμετώπιζε τον οδήγησαν στο θάνατο στις 7 Οκτωβρίου 1849.

Ο Έντγκαρ Πόε θεωρείται από τους κύριους εκπροσώπους του αμερικάνικου ρομαντισμού, το  έργο του είχε σημαντική επίδραση στην παγκόσμια λογοτεχνία, αποτελώντας θεμέλιο λίθο για την εξέλιξη σύγχρονων λογοτεχνικών ειδών, όπως η αστυνομική λογοτεχνία ή οι ιστορίες τρόμου και φαντασίας. Ήταν από τους πρώτους λογοτέχνες παγκοσμίως που προσπάθησε να ζήσει μόνο από το έργο του, όμως η ζωή του ήταν μια επαναλαμβανόμενη τραγωδία.

Από το έργο του εμπνεύστηκαν συγγραφείς όπως, ο Ουώλτ Ουίτμαν, ο Χ. Φ. Λάβκραφτ, ο Γουίλιαμ Φώκνερ, καθώς και ο Χέρμαν Μέλβιλ. Αντιθέτως, ο Μάρκ Τουέιν υπήρξε αυστηρός κριτής του, όπως και ο ποιητής Τ. Σ. Έλιοτ, ο οποίος ωστόσο εκτιμούσε το έργο του. Από ευρωπαίους λογοτέχνες, ο Γάλλος Μπωντλαίρ ήταν θαυμαστής του και μετέφρασε πολλά από τα έργα του. Ο Ιούλιος Βερν έγραψε ένα δοκίμιο για το έργο του με τον τίτλο  ''Ο Πόε και τα έργα του'', ενώ το μυθιστόρημα του ''Η Σφίγγα των Πάγων'', αποτελούσε συνέχεια της ''Αφήγησης του Άρθρουρ Γκόρντον Πυμ''. Επίσης θαυμασήε του ήταν ο άγγλος συγγραφέας Όσκαρ Ουάιλντ.Τέλος τα έργα του αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης και για τις ιστορίες του Άρθουρ Κόναν Ντόυλ, με ήρωα τον ντετεκτιβ Σέρλοκ Χόλμς. Στην Ελλάδα ο Καρυωτάκης, βλέποντας πως η αναγνώριση από τους άλλους ποιητές δεν έρχεται, έργαψε ένα ποίημα επηρεασμένος από τον Πόε και τους άλλους καταραμένους ποιητές της λογοτεχνίας, με τον τίτλο "Μπαλάντα στους άδοξους ποιητές των αιώνων" .
Αν έζησαν οι Πόε δυστυχισμένοι,
και αν οι Μποντλέρ έζησαν νεκροί,
η αθανασία τους είναι χαραγμένη.



''Το κοράκι'', είναι ένα αφηγηματικό ποίημα που το χαρακτηρίζει η λυρικότητα, η χαρακτηριστική γλώσσα και η μεταφυσική ατμόσφαιρα. Περιγράφει την επίσκεψη που δέχεται, από κάποιο μυστήριο κοράκι που μιλάει, ένας παράφορα ερωτευμένος άνδρας, παρατηρώντας την αργή διολίσθηση του άνδρα στην τρέλα. Ο άνδρας θρηνεί το χαμό της αγαπημένης του Lenore. Καθισμένο σε μια προτομή της Αθηνάς, το κοράκι φαίνεται να υποκινεί περαιτέρω την απελπισία του με τη συνεχή επανάληψη της φράσης Ποτέ πια.

Και το Κοράκι ακίνητο στη προτομή όλο μένει,
στης Αθηνάς τη προτομή απάνω από τη πόρτα
και τ' αγριωπά τα μάτια του σα του Διαβόλου μοιάζουν
όταν μονάχος σκέφτεται. Και το θαμπό λυχνάρι
ρίχνει σκια στο πάτωμα σαν πέφτει στο Κοράκι.
Και η ψυχή μου ανήμπορη δε θα μπορέσει πια
να βγει απ' τον αμφίβολο τον κύκλο της Σκιάς
που φαίνεται στο πάτωμα.
Ποτέ από δω και πια! 




"Εκείνος που ονειρεύεται ξύπνιος έχει συναίσθηση χιλιάδων πραγμάτων που διαφεύγουν σ' εκείνον που ονειρεύεται κοιμισμένος."

Γιώργος Καψάλης




[1]Οι Καταραμένοι Ποιητές (γαλλικά: Les Poètes Maudits) είναι ποιητές που διάγουν τη ζωή τους έξω από τα κοινωνικά πλαίσια ή και ενάντια σε αυτά. Η κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών, η τρέλα, το έγκλημα, η βία, και γενικά κάθε μη αποδεκτή κοινωνική πράξη, όπως και ο πρόωρος θάνατος είναι τυπικά στοιχεία της βιογραφίας ενός καταραμένου ποιητή.
[2]O Ρομαντισμός αποτελεί καλλιτεχνικό κίνημα που αναπτύχθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα στη Δυτική Ευρώπη. Αναπτύχθηκε αρχικά στη Μεγάλη Βρετανία και τη Γερμανία, για να εξαπλωθεί αργότερα κυρίως στη Γαλλία και την Ισπανία. Καταρχήν αποτέλεσε λογοτεχνικό ρεύμα, ωστόσο επεκτάθηκε τόσο στις εικαστικές τέχνες όσο και στη μουσική.
Ακολούθησε ιστορικά την περίοδο του διαφωτισμού και αντιτάχθηκε στην αριστοκρατία της εποχής. Συνδέθηκε μάλιστα ισχυρά, με τις ιδέες του Ζαν Ζακ Ρουσσώ. Κύριο χαρακτηριστικό του ρομαντισμού αποτελεί η έμφαση στην πρόκληση ισχυρής συγκίνησης μέσω της τέχνηςκαθώς και η μεγαλύτερη ελευθερία στη φόρμα, σε σχέση με τις περισσότερο κλασικές αντιλήψεις. Στον ρομαντισμό, κυρίαρχο στοιχείο είναι το συναίσθημα αντί της λογικής.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου