Οι μάγισσες, οι νεράιδες, οι δράκοι και οι πριγκίπισσες  συντρόφευαν τα παιδικά μας χρόνια και ταξίδευαν το μυαλό μας σε μέρη παράξενα και μαγικά. Πως προέκυψαν αυτές όμως οι ιστορίες; Ήταν πάντα ευχάριστες για τους ανθρώπους; Είχαν ρομαντικό και ευτυχισμένο τέλος; Για να δούμε....Σήμερα θα ταξιδέψουμε στο μακρινό 1692 και στο χωριό Σάλεμ της Μασαχουσέτης.

Η εποχή που διαδραματίζονται τα γεγονότα που θα αναφέρουμε είναι έντονη από θρησκευτικές- θεολογικές συζητήσεις και μεταρρυθμίσεις που καταλήγουν όμως σε ακραίες συμπεριφορές από τους ανθρώπους της εποχής. Η θρησκοληψία, η ελλιπής μόρφωση και ενημέρωση των ανθρώπων θα οδηγήσουν σε τραγικές συνέπειες. Ας δούμε τα γεγονότα λοιπόν...

Ένα χειμωνιάτικο πρωινό του 1962 η Ελίζαμπεθ Πάρις και η Αμπιγκέιλ Ουίλιαμς παρουσιάζουν μια περίεργη συμπεριφορά. Κρύβονται, μιλούν παράξενα, φωνάζουν και γίνονται επιθετικές. Κανένας γιατρός δε μπορεί να καταλάβει τι ακριβώς γίνεται. Έως ότου, 8 Φεβρουαρίου, ένας από αυτούς έβγαλε το συμπέρασμα πως οι κοπέλες έχουν κυριευτεί από δαιμόνια. Ο πατέρας της Πάρις ήταν ο παπάς του χωριού και οι υποψίες του έπεσαν στην προστατευομένη του Τιτούμπα, που είχε γεννηθεί στη Νότια Αμερική στα νησιά Μπαρμπάντος. Η Τιτούμπα ήξερε να διαβάζει το χέρι, τα κορίτσια την επισκέπτονταν συχνά για να μάθουν τη μοίρα τους, τέτοιες όμως ενέργειες ήταν απαγορευμένες για την πουριτανική κοινωνία και θεωρούνταν μαγεία. Επίσης ο Πάρις είδε την Τιτούμπα να βγάζει κάτι από το τζάκι, εκείνη του αποκάλυψε πως είναι ''γλυκό των μαγισσών'' που θα θεραπεύσει τα κορίτσια. Ασκώντας πίεση πάνω της τελικά η Τιτούμπα αποκάλυψε πως εκείνη φέρει ευθύνη για την κατάστασή τους. Έπειτα τα κορίτσια αποκάλυψαν στον Πάρις πως είναι μαγεμένα και πολλά άτομα από το χωριό έχουν κάνει συμφωνία με το Διάβολο.

Αυτή η αποκάλυψη ήταν η αρχή για μια σειρά από καταδιώξεις όσων υπήρχε η υποψία πως είχαν σχέση με τη μαγεία. Αρχικά συνελήφθησαν η Τιτούμπα, η Σάρα Γκούντ που ήταν επαίτης και ο πατέρας της αυτοκτόνησε όταν ήταν σε μικρή ηλικία και η Σάρα Όσμπορν που δεν πήγαινε στην εκκλησία συχνά και είχε αντιδικία με την οικογένεια του πρώην άντρα της για τα κληρονομικά. 

Οι δίκες ξεκίνησαν στα τέλη Φεβρουαρίου, τα μικρά κορίτσια Πάρις και Ουίλιαμς επέμεναν πως το πνεύμα της Σάρα κάνει συχνές επιθέσεις πάνω τους ακόμα και μέσα στη αίθουσα. Μόνο όμως η Τιτούμπα αποδέχτηκε τις κατηγορίες και κατέθεσε πως είχε κι άλλους συνεργάτες στο χωριό. Έτσι ξεκίνησε το κυνήγι των μαγισσών!! Το αποτέλεσμα ήταν να συρθούν στη φυλακή πάνω από εκατό πολίτες του χωριού και της ευρύτερης περιοχής, που ήταν αδύνατον να χωρέσουν.

Τον Ιούνιο του ίδιου έτους ξεκινάνε δίκες, από τον Γουίλιαμ Στάουτον ιδιαίτερα σκληρό και λάτρη της εξουσίας, με σκοπό τη θανατική καταδίκη των κατηγορουμένων. Η πρώτη που εκτελέστηκε ήταν η Μπρίτζετ Μπίσοπ στις 10 Ιουνίου. Ακολούθησαν άλλες 40 κι ανάμεσα σε αυτές ήταν και η Γκουντ, η Όσμορν πέθανε στη φυλακή. Από τις υπόλοιπες δίκες που έγιναν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού εκτελέστηκαν περίπου 20 άτομα. Γλύτωσαν μόνο όσοι ομολόγησαν κι έπειτα κατέδωσαν άλλους συμπολίτες τους. Προς το τέλος του χρόνου το θέμα είχε αρχίζει ξεφτίζει, ο κόσμος άρχισε να αμφιβάλει για τις μαρτυρίες των κοριτσιών και στο τέλος δόθηκε αμνηστία σε όλους τους κατηγορουμένους. Αυτή η φρενίτιδα δεν είχε καλά αποτελέσματα για την περιοχή, αφού οι σοδειές παρατήθηκαν και αρκετός κόσμος υπό το φόβο της σύλληψης και της δίκης κατέφυγε στη Νέα Υόρκη.

Τί ήταν αυτό που έκανε τα νεαρά κορίτσια να προβούν σε τέτοιες σοβαρές καταγγελίες; Γιατί ο κόσμος τις πίστεψε τόσο εύκολα κι έχασε τη ζωή του τόσος κόσμος; Οι ιστορικοί αυτής της περιόδου προβάλουν τα ακόλουθα επιχειρήματα. Τον 17ο αιώνα στις περιοχές του Νέου Κόσμου που ευδοκιμούσε ο πουριτανισμός, ο οποίος εξέφραζε τα ήθη των αστών και προέβλεπε έναν αυστηρό κώδικα ηθικής, υπήρχε η πεποίθηση στους κατοίκους της περιοχής πως βρίσκονται σε μια διαρκή μάχη με το Σατανά. Η πουριτανική κοινωνία της εποχής δεν έδινε και πολύ σημασία στις γυναίκες, ούτε τις είχε ιδιαίτερη εμπιστοσύνη. Τα νεαρά κορίτσια κατάφεραν με αυτό τον τρόπο να γίνουν το κέντρο του ενδιαφέροντος, να αποκτήσουν εξουσία και να δείξουν ανώτερες από τις άλλες κοπέλες της ηλικίας τους. Επίσης η εχθρότητα του Σάλεμ με το γειτονικό χωριό καθώς και μία επιδημία ευλογιάς που έγινε πριν λίγο καιρό φόβισαν τον κόσμο. Τέλος οι φήμες για επίθεση από τους ντόπιους κατοίκους ''ινδιάνους'' ερέθισαν περισσότερο τον κόσμο και τον έκαναν καχύποπτο. 

Από την ιστορία του Σάλεμ εμπνεύστηκε ο Άρθουρ Μίλερ με το έργο ''The Crucible''. Ήθελε με αυτόν τον τρόπο να καταγγείλει την αντικομουνιστική υστερία που επικράτησε κατά την περίοδο του μακαρθισμού στις ΗΠΑ. Το έργο του ανέβηκε στο Μπρόντγουει το 1953 και πήρε το βραβείο Τόνι. Στην Ελλάδα παίχτηκε στο Εθνικό Θέατρο το 1955 με τον τίτλο ''Δοκιμασία".

Γιώργος Καψάλης