Πέμπτη 1 Μαΐου 2014
Ο Μάης του '76
Ο Παναγούλης, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, αποπειράθηκε να δολοφονήσει τον δικτάτορα Παπαδόπουλο τον Αύγουστο του 1968 κοντά στη Βάρκιζα. Ο προσπάθειά του απέτυχε και ''ο παρολίγον τυραννοκτόνος'' συνελήφθη λίγες ώρες αργότερα. Οδηγήθηκε στη φυλακή, όπου τα βασανιστήρια που δέχτηκε ήταν φριχτά. Γλύτωσε τρεις φορές τον τουφεκισμό και σε καμία περίπτωση έκανε αίτηση χάριτος. Έπειτα από τεσσεράμισι χρόνια εγκλεισμού και βασανιστηρίων αμνηστεύεται και αποφυλακίζεται.
Στις πρώτες μεταπολιτευτικές εκλογές, 17 Νοεμβρίου 1974, κατεβαίνει υποψήφιος βουλευτής με την Ένωση Κέντρου-Νέες Δυνάμεις του Γεωργίου Μαύρου, αρνούμενος πεισματικά να ταχθεί με το Πασόκ του Ανδρέα Παπανδρέου, τον οποίο θεωρεί επικίνδυνο για τη χώρα. Σε συνέντευξή του δηλώνει, ''Ο κ. Παπανδρέου πιστεύει ότι ο προοδευτισμός είναι ανευθυνότητα. Συρράφει ωραίες λέξεις, ηχηρές φράσεις, χτίζοντας ιδεολογίες με νεφελώματα'' «Ακρόπολι» 27 Οκτωβρίου 1974.
Την ίδια περίοδο ξεκινάει έναν καινούργιο αγώνα, μεταδικτατορικό, αυτός θα είναι και ο τελευταίος του. Προσεγγίζει τη σύζυγο του φυλακισμένου βασανιστή της χούντας Νίκου Χατζηζήση. Αποσπά από εκείνη, που ζητεί ευνοϊκή μεταχείριση για τον άντρα της, πολλά από τα αρχεία του ΕΑΤ ΕΣΑ. Την ίδια περίοδο έρχεται σε αντιπαράθεση με στελέχη της Δεξιάς (ιδιαιτέρως με τον Δημήτρη Τσάτσο και με τον Ευάγγελο Αβέρωφ) για τη σχέση που είχαν με το καθεστώς. Παραιτείται από την ΕΚ-ΝΔ (και σημαίνει το τέλος του Κέντρου ως ανεξάρτητου πολιτικού χώρου στην Ελλάδα) και παραμένει στη Βουλή ως ανεξάρτητος βουλευτής. Δέχεται πολιτικές πιέσεις αλλά και απειλές για τη ζωή του για να αποσύρει τις καταγγελίες του, όπως διαρρήξεις στο πολιτικό του γραφείο και απειλητικά μηνύματα από αγνώστους.
Ο αδερφός του, Στάθης Παναγούλης, δήλωσε σχετικά με το συμβάν, ''τα αρχεία της ΕΣΑ τα βρήκε ο ίδιος με συνεργάτες του από το σπίτι του Χατζηζήση, ο οποίος ήταν διοικητής του ΕΑΤ-ΕΣΑ. Εκεί περιγράφονταν οι σχέσεις της χούντας με πολιτικούς. Είχε έρθει σε ρήξη με τον Αβέρωφ, αλλά δε σχετίζεται με το γεγονός. Κλειδί της υπόθεσης ήταν το παρακράτος που έζησε η χώρα μας μετά τον Εμφύλιο. Εμείς εκείνη την εποχή είχαμε πει ότι τα θεωρούσαμε όλα πιθανά. Ενδείξεις είχαμε, αποδείξεις δεν είχαμε. Είχαμε ενδείξεις ότι παρηκολουθείτο''. Όμως η σύντροφός του Ορνέλα Φαλάτσι, εξ αρχής ήταν πεπεισμένη πως ήταν δολοφονία. Στους δημοσιογράφους που τη ρώτησαν γιατί έφερε πραγματογνώμονες, αφού υποτίθεται ότι ήταν ατύχημα, η Φαλάτσι απάντησε με μια άλλη ερώτηση: «Ποιος είπε ότι ήταν ατύχημα;»«Τώρα που σκοτώθηκε ο Αλέκος, θα γεννηθώ εγώ». Ήταν μερικές από τις δηλώσεις της.
Στις πρώτες μεταπολιτευτικές εκλογές, 17 Νοεμβρίου 1974, κατεβαίνει υποψήφιος βουλευτής με την Ένωση Κέντρου-Νέες Δυνάμεις του Γεωργίου Μαύρου, αρνούμενος πεισματικά να ταχθεί με το Πασόκ του Ανδρέα Παπανδρέου, τον οποίο θεωρεί επικίνδυνο για τη χώρα. Σε συνέντευξή του δηλώνει, ''Ο κ. Παπανδρέου πιστεύει ότι ο προοδευτισμός είναι ανευθυνότητα. Συρράφει ωραίες λέξεις, ηχηρές φράσεις, χτίζοντας ιδεολογίες με νεφελώματα'' «Ακρόπολι» 27 Οκτωβρίου 1974.
Την ίδια περίοδο ξεκινάει έναν καινούργιο αγώνα, μεταδικτατορικό, αυτός θα είναι και ο τελευταίος του. Προσεγγίζει τη σύζυγο του φυλακισμένου βασανιστή της χούντας Νίκου Χατζηζήση. Αποσπά από εκείνη, που ζητεί ευνοϊκή μεταχείριση για τον άντρα της, πολλά από τα αρχεία του ΕΑΤ ΕΣΑ. Την ίδια περίοδο έρχεται σε αντιπαράθεση με στελέχη της Δεξιάς (ιδιαιτέρως με τον Δημήτρη Τσάτσο και με τον Ευάγγελο Αβέρωφ) για τη σχέση που είχαν με το καθεστώς. Παραιτείται από την ΕΚ-ΝΔ (και σημαίνει το τέλος του Κέντρου ως ανεξάρτητου πολιτικού χώρου στην Ελλάδα) και παραμένει στη Βουλή ως ανεξάρτητος βουλευτής. Δέχεται πολιτικές πιέσεις αλλά και απειλές για τη ζωή του για να αποσύρει τις καταγγελίες του, όπως διαρρήξεις στο πολιτικό του γραφείο και απειλητικά μηνύματα από αγνώστους.
Ο αδερφός του, Στάθης Παναγούλης, δήλωσε σχετικά με το συμβάν, ''τα αρχεία της ΕΣΑ τα βρήκε ο ίδιος με συνεργάτες του από το σπίτι του Χατζηζήση, ο οποίος ήταν διοικητής του ΕΑΤ-ΕΣΑ. Εκεί περιγράφονταν οι σχέσεις της χούντας με πολιτικούς. Είχε έρθει σε ρήξη με τον Αβέρωφ, αλλά δε σχετίζεται με το γεγονός. Κλειδί της υπόθεσης ήταν το παρακράτος που έζησε η χώρα μας μετά τον Εμφύλιο. Εμείς εκείνη την εποχή είχαμε πει ότι τα θεωρούσαμε όλα πιθανά. Ενδείξεις είχαμε, αποδείξεις δεν είχαμε. Είχαμε ενδείξεις ότι παρηκολουθείτο''. Όμως η σύντροφός του Ορνέλα Φαλάτσι, εξ αρχής ήταν πεπεισμένη πως ήταν δολοφονία. Στους δημοσιογράφους που τη ρώτησαν γιατί έφερε πραγματογνώμονες, αφού υποτίθεται ότι ήταν ατύχημα, η Φαλάτσι απάντησε με μια άλλη ερώτηση: «Ποιος είπε ότι ήταν ατύχημα;»«Τώρα που σκοτώθηκε ο Αλέκος, θα γεννηθώ εγώ». Ήταν μερικές από τις δηλώσεις της.
Μερικές μέρες μετά το θάνατο του Παναγούλη, εμφανίστηκε κάποιος Μιχάλης Στέφας από την Κόρινθο και δήλωσε πως αυτός ευθύνεται για το θάνατό του, λέγοντας πως ήταν δυστύχημα. Μάλιστα, ο ίδιο δήλωσε πως άνηκε στο ''Ρήγα'' και πως εξαφανίστηκε γιατί φοβήθηκε. Η οικογένεια του Παναγούλη ποτέ δεν πείστηκε πως αυτός ήταν ο πραγματικός δολοφόνος. Οι καταγγελίες της Φαλάτσι συνεχίστηκαν, όμως η περίπτωση της πολιτικής δολοφονίας, αν και εξετάστηκε από τον εισαγγελέα Τσεβά, δεν έβγαλε κάποιο ανάλογο συμπέρασμα. Ο Στέφας καταδικάστηκε σε 16 χρόνια φυλάκιση και η υπόθεση, παρά τους ψιθύρους, έκλεισε οριστικά.
Τέσσερις μέρες μετά το θάνατό του έγινε η κηδεία του στο Ά Νεκροταφείο Αθηνών. Η Φαλάτσι μας περιγράφει, "Κείνο το ατέλειωτο ταξίδι, με το φέρετρο πεταμένο στραβά και το κορμί σου σε κοινή θέα σαν αντικείμενο βιτρίνας, βάρβαρα, σχεδόν σαν πρόκληση πουτάνας: κοιτάτε - αλλά - μην - αγγίζετε. Κείνος ο εφιάλτης δίχως τέλος, μέσα στη νεκροφόρα που φυλακισμένη από τη λάβα δεν προχωρούσε και, αν κέρδιζε κάνα μέτρο, το ξανάχανε αμέσως. Θα πρέπει να κάναμε τρεις ώρες για μια διαδρομή που σε κανονικές συνθήκες χρειαζόταν δέκα λεφτά: οδός Μητροπόλεως, οδός Όθωνος, οδός Αμαλίας, οδός Διάκου, οδός Αναπαύσεως.
Οι αστυφύλακες που θα 'πρεπε να συνοδεύουν την προγραμματισμένη πομπή είχαν χαθεί αμέσως μέσα στο μακελειό, συχνά πληγωμένοι ή κακοποιοημένοι· οι νεαροί που 'χαν αναλάβει την περιφρούρηση σαρώθηκαν αμέσως, από πολλές δεκάδες δεν απόμειναν παρά πέντε έξι ναυάγια γεμάτα μελανιές που τεντώνονταν να προστατέψουν τα σπασμένα παράθυρα. Το βλέπει κανείς και στις φωτογραφίες που πάρθηκαν από ψηλά και όπου η νεκροφόρα είναι μια μικρή ακαθόριστη κηλίδα που πνίγεται μέσα στο στρόβιλο μιας συμπαγούς μάζας, το μάτι του κυκλώνα, το κεφάλι του χταποδιού". Από το βιβλίο της Ορνέλας Φαλάτσι ''Ένας Άνδρας''
Ο Αλέξανδρος Παναγούλης άφησε πίσω του και σπουδαίο ποιητικό έργο.Το 1972, ενώ ήταν ακόμη στη φυλακή, εκδίδεται στο Παλέρμο η πρώτη ποιητική του συλλογή στα Ιταλικά Altri seguiranno: poesie e documenti dal carcere di Boyati (Άλλοι θα ακολουθήσουν: ποίηση και ντοκουμέντα από τις Φυλακές του Μπογιατίου) με εισαγωγικό σημείωμα από τον Ιταλό πολιτικό Φερούτσιο Πάρη και τον Ιταλό σκηνοθέτη και καλλιτέχνη Πιέρ Πάολο Παζολίνι. Για το έργο του αυτό ο Α. Παναγούλης βραβεύτηκε με το Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας Βιαρέτζιο (Premio Viareggio Internazionnale) τη χρονιά που ακολούθησε. Μετά την απελευθέρωση του ο Α. Παναγούλης εξέδωσε στο Μιλάνο την δεύτερή του ποιητική συλλογή στα Ιταλικά Vi scrivo da un carcere in Grecia (Μέσα από Φυλακή σας γράφω στην Ελλάδα) με εισαγωγικό σημείωμα από τον Πιέρ Πάολο Παζολίνι. Είχε προηγηθεί η έκδοση στα ελληνικά τετραδίων όπως η συλλογή με τίτλο Η Μπογιά. Αρκετά ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί όπως το Πάλης Ξεκίνημα, από το Μίκη Θεοδωράκη.
- Διεύθυνσή μου
- Ένα σπιρτόξυλο για πέννα
- αίμα στο πάτωμα χυμένο για μελάνι
- το ξεχασμένο περιτύλιγμα της γάζας για χαρτί
- Μα τι να γράψω;
- Τη Διεύθυνσή μου μονάχα ίσως προφτάσω
- Παράξενο και πήζει το μελάνι
- Μέσ’ από φυλακή σας γράφω
- στην Ελλάδα
- (Στρατιωτικές Φυλακές Μπογιατίου, 5 Ιουνίου 1971 – Μετά ξυλοδαρμό)
- Vi scrivo da un carcere in Grecia, 1974.
- Τα αρχεία της ΕΑΤ-ΕΣΑ εξαφανίστηκαν και ουδέποτε μάθαμε τι πραγματικά συνέβη. Οι μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις έκρυψαν καλά το γεγονός στο ντουλάπι τους, καπηλεύτηκαν τις ιδέες του και πρόσβαλαν την μνήμη του, κάνοντας τους στεναχωρημένους και βαυκαλίζοντας τον λαό με το σειρήνιο άσμα της δήθεν ''αριστερής αλλαγής''.
- Αυτός που ήταν από σίδερο έγινε ένα με τα σίδερα, σαν σήμερα πριν από 38 χρόνια.
- **Παραθέτω δύο τηλεοπτικά αφιερώματα για τον Αλέξανδρο Παναγούλη, https://www.youtube.com/watch?v=w1BKbS-AHq8 και https://www.youtube.com/watch?v=rpvXU1G3FLA
- Γιώργος Καψάλης
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης
(
Atom
)
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου