Πολλές αναφορές έχουν γίνει το τελευταίο διάστημα για τα κρούσματα βίας στα ελληνικά γήπεδα κι όχι μόνο. Συμπλοκές μεταξύ οπαδών, ρατσιστικές συμπεριφορές εναντίον αθλητών, νεκροί οπαδοί, ακροδεξιές οργανώσεις που παρεισφρύουν σε συλλόγους και εθνικά συγκροτήματα για να συλλέξουν μέλη. Τα περιστατικά αυτά οδηγούν στην χουλιγκανοποίηση των αθλητικών χώρων και την απομάκρυνση των φιλάθλων από αυτούς.

Οι χώρες της Χερσονήσου του Αίμου  που δημιουργήθηκαν μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, αλλά και αυτές που προέκυψαν μετά την σχετικά πρόσφατη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, δείχνουν να μην έχουν αναρρώσει πλήρως από τα τραύματα του πολέμου. Αλυτρωτικό λεξιλόγιο, εθνικιστικά άρθρα από εφημερίδες και διάφορες σελίδες του διαδικτύου, εθνικιστικά πανό, επεισόδια και στο βάθος εκτεταμένη χρήση βίας από τις δυνάμεις καταστολής, αποπροσανατολισμός της κοινής γνώμης από τα ουσιαστικά της προβλήματα και φυσικά κέρδος για τους επιχειρηματίες, τους καναλάρχες και τους εκδότες, οι οποίοι εκμεταλλεύονται τέτοιου είδους αναταραχές. 

Το Σεπτέμβριο του 2004, μετά την κατάκτηση του ευρωπαϊκού κυπέλλου στην Πορτογαλία, η Εθνική Ελλάδος αντιμετωπίζει την αντίστοιχη της Αλβανίας στα Τίρανα για τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2006. Το παιχνίδι διεξάγεται υπό έντονες συνθήκες, με φιλάθλους φανατισμένους και διοικούντες να υπόσχονται επιπλέον χρήματα σε περίπτωση νίκης εναντίον των Ελλήνων. Η ομάδα της Αλβανίας επικρατεί με αποτέλεσμα εκτεταμένα επεισόδια και στις δύο χώρες. Συγκεκριμένα, στη Ζάκυνθο σκοτώνεται ένας Αλβανός και τραυματίζονται άλλοι δύο από επίθεση που δέχτηκαν με μαχαίρι. Σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη αναφέρθηκαν τραυματισμοί και φθορές σε αυτοκίνητα, όταν Αλβανοί θέλοντας να πανηγυρίσουν τη νίκη της ομάδας τους συγκρούστηκαν με δυσαρεστημένους Έλληνες. Στην Αλβανία αυτοκινητοπομπές πέρασαν προκλητικά έξω από το κτίριο του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στο Αργυρόκαστρο, χωρίς όμως να σημειωθεί κάποιο επεισόδιο. Παρόλα αυτά στα χωριά της Κάτω Δρόπολης του νομού Αργυροκάστρου, όπου κατοικούν ελληνικής καταγωγής πληθυσμοί, υπήρξαν εντάσεις και συνθήματα κατά της Ελλάδας.

Μετά από τρία χρόνια, για την  ακρίβεια μία μέρα πριν από την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου, η ομάδα ποδοσφαίρου της Ελλάδας θα ηττηθεί με 1-4 από την αντίστοιχη της Τουρκίας στο Καραΐσκάκη. Η είδηση έπαιξε ως πρώτο θέμα σε όλα τα κανάλια, τα οποία παρουσίασαν το γεγονός ως εθνική τραγωδία και οι διεθνείς παίχτες όφειλαν να πάρουν το αίμα τους πίσω!! Οι δηλώσεις στα πάνελ των διαφόρων πικραμένων Ελλήνων έδιναν κι έπαιρναν και κάθε σοβαρός παρουσιαστής ειδήσεων όφειλε να έχει ένα προπονητή που θα ανέλυε τους λόγους της ντροπιαστικής ήττας. Βέβαια για τα εθνικιστικά πανό, τις αποδοκιμασίες κατά τη διάρκεια του εθνικού ύμνου της Τουρκίας, τους ναζιστικούς χαιρετισμούς αρκετών και τους ξυλοδαρμούς των διαφωνούντων ουδείς λόγος έγινε. Αντίθετα στον επαναληπτικό αγώνα, όπου η Ελλάδα επικράτησε, έγινε αναφορά στο εθνικιστικό πανό που αναφερόταν στην καταστροφή της Σμύρνης και στις εκτεταμένες αποδοκιμασίες των Τούρκων κατά τη διάρκεια του εθνικού μας ύμνου. Δείτε εδώ τα video μετά τον αγώνα και βγάλτε συμπεράσματα     https://www.youtube.com/watch?v=494NWN0I-E4, https://www.youtube.com/watch?v=r4ds8vw4USM

Στους αγώνας που διεξήχθησαν πρόσφατα ανάμεσα σε Ρουμανία-Ουγγαρία και Σερβία-Αλβανία υπήρχε έντονο εθνικιστικό κλίμα. Οι μακροχρόνιες διαμάχες για την Τρανσυλβανία και το Κόσοβο αντίστοιχα ταλαιπωρούν τις σχέσεις μεταξύ των κρατών και κάνουν κάθε φορά έντονη την εμφάνισή τους σε ποδοσφαιρικούς κι όχι μόνο αγώνες. Μπρατσομένοι χουλιγκάνοι να υψώνουν εθνικιστικά πανό υπέρ της χώρας τους και δημιουργούν επεισόδια εντός και εκτός γηπέδου. Φαινόμενα όλο και πιο συχνά σε αγώνες μεταξύ γειτονικών ομάδων.

Στη Ρουμανία, η ακροδεξιά οργάνωση «Noua Dreapta» (Νέα Δεξιά) έχει παρεισφρήσει στους κόλπους των οπαδικών συνδέσμων και έχει έντονη παρουσία σε κάθε αγώνα της εθνικής Ρουμανίας. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια του ποδοσφαιρικού αγώνα με την Εσθονία ύψωσαν πανό υπέρ της Χρυσής Αυγής.

Αντίστοιχα στην Ουγγαρία, το ακροδεξιό κόμμα «Jobbik» έχει πιάσει ισχυρή θέση στις κερκίδες των γηπέδων και κάνει αισθητή την παρουσία του σε αγώνες με ''αντίπαλα'' κράτη. Όπως για παράδειγμα τις αντισημιτικές εκδηλώσεις στα πλαίσια του αγώνα με το Ισραήλ.

Στη χώρα μας, αντίστοιχο ρόλο παίζει η ''Γαλάζια Στρατιά'', που δημιουργήθηκε στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας κι έχει ριζώσει πλέον στις κερκίδες των γηπέδων. Πρόεδρος εμφανιζόταν, ο βουλευτής πλέον της Χρυσής Αυγής, Ηλίας Παναγιώταρος, ο οποίος δήλωνε «...Ο σύλλογος αυτός εξυπηρετεί και τον εθνικισμό. Δηλώνουμε ότι είμαστε Έλληνες εθνικιστές. Η σχέση μας με τη "Χρυσή Αυγή" είναι πολύ καλή. Μας βοηθάνε και τους βοηθάμε, μας δίνουν βήμα για να εκφράζουμε τα αισθήματά μας για την Εθνική Ελλάδας. Μέλη της "Χρυσής Αυγής" είναι μέλη του συλλόγου μας και μέλη του συλλόγου μας αποτελούν μέλη της "Χρυσής Αυγής"».. Η οργάνωση ίδρυσε γραφεία στο Παγκράτι, από όπου ξεκινούσε τις επιθέσεις εναντίον μεταναστών και Ελλήνων που δεν ασπάζονταν την ιδεολογία τους. Το 2001, μέλη της Γαλάζιας Στρατιάς έκαναν πορεία στα τότε γραφεία της ΕΠΟ και έκαψαν την τουρκική σημαία, εκφράζοντας με αυτόν τον τρόπο τη διαμαρτυρία τους στο ενδεχόμενο συνδιοργάνωσης του EURO 2008 με την Τουρκία. Από το 2004 και εξής η παρουσία τους έγινε πιο έντονη καθώς οι συχνές επιτυχίες της Εθνικής Ομάδας Ποδοσφαίρου τους έδωσε τη δυνατότητα να στρατολογήσουν πιο εύκολα οπαδούς.

Κατά το παρελθόν, έχουν λάβει χώρα αρκετές εθνικιστικές ζυμώσεις σε ''οπαδικές'' και όχι μόνο σελίδες. Συγκεκριμένα,  ιστοσελίδα «ethnikismos.org ή rethimno.org» «...Οπως το νερό αποτελεί "καλό αγωγό" για τη μεταφορά ηλεκτρικών φορτίων, έτσι και η εξέδρα αποτελεί "καλό αγωγό" για τη διακίνηση εθνικιστικών ιδεών. Τα γήπεδα πρέπει να αποτελέσουν κέντρα πατριωτικής προπαγάνδας και διάδοσης της εθνικιστικής ιδεολογίας, για να γεννηθούν μέσα σ' αυτά και ανάμεσα στις τάξεις των ορθά σκεπτόμενων οπαδών ολοένα και περισσότεροι φύλακες των Αιώνιων Αρχών του Έθνους! ΘΑΡΣΕΙΝ ΧΡΗ»... Η ιστοσελίδα «meandros.net», είχε δημοσιοποιήσει την παρακάτω αγγελία: «Ζητείται διαχειριστής για τη σελίδα της Γαλάζιας Στρατιάς, φασιστικών πολιτικών φρονημάτων, γηπεδόβιος, χουλιγκάνος, με γνώσεις αθλητικογραφίας και κυρίως καράτε και street fight. Αποστείλατε βιογραφικά στη Γαλάζια Στρατιά»...Μάλιστα, εκπρόσωπος της οποίας απαντούσε (ρ/σ «Φλας», 30/3/2005) σε σχετική ερώτηση: «Εγώ θα πήγαινα μόνο με την ιδιότητα που είχα στο στρατό, αλλιώς δε θέλω να πάω στην Τουρκία. Οδηγός σε άρμα. Ούτε σαν φίλαθλος ούτε σαν τίποτα δε θέλω να πάω στην Κωνσταντινούπολη»...Στη σελίδα «mavroskrinos.blogspot.com», γίνεται αναφορά σε «άλλη μια δυναμική παρουσία νέων Εθνικιστών και Εθνικοσοσιαλιστών στο γήπεδο του Αστέρα Τρίπολης με αφορμή τον αγώνα της Εθνικής Ελπίδων ενάντια στην ομάδα της Λιθουανίας (σ.σ. 13/10/09)». Με έντονο χρώμα αναφέρεται στο ίδιο κείμενο: «Δεν το κρύβουμε στο ελάχιστο ότι στο γήπεδο βρισκόμαστε για να στρατολογήσουμε νέους και νέες στις τάξεις του Ελληνικού Εθνικοσοσιαλισμού. Δεν πηγαίνουμε στις εξέδρες απλά για να φωνάξουμε κάποια συνθήματα αλλά προχωράμε μερικά βήματα ακόμα παραπέρα»...

Τέλος, σε άλλο φόρουμ το μήνυμα του Εθνικιστικού Μετώπου Πελοποννήσου «Λύκοι του Μοριά» είναι: «Το γήπεδο δεν αποτελεί το σκοπό αλλά μόνο ένα μόνο μέσο για την διάδοση των ιδεών μας»...

Φυσικά ο φασισμός δεν είναι προνόμιο μόνο των  εθνικών ομάδων, ακροδεξιοί κατέχουν ηγετικές θέσεις μέσα σε συνδέσμους ομάδων και με συνθήματα ''No politica'' κρύβουν την εθνικιστική και παραστρατιωτική τους δράση. Για παράδειγμα στον Ολυμπιακό η ιδεολογία αυτή εκφράζεται από τους ''Misfits'' ή από τους «red nasionalists». Στον Παναθηναϊκό δρούσε η Ναζιστική Οργάνωση Παναθηναϊκών Οπαδών (ΝΟΠΟ), Στην ΑΕΚ η οργάνωση ΤΟΦΑ, κάποιοι αναλύουν τα αρχικά ως Τρομοκρατική Οργάνωση Φιλάθλων ΑΕΚ και άλλοι ως Τρομοκρατική Οργάνωση Φασιστών ΑΕΚτζήδων. Αξέχαστος φυσικά έχει μείνει ο ναζιστικός χαιρετισμός του Κατίδη, αλλά και η φωτογραφία του Κάτσε με τη σημαία του UCK. Αμφότεροι δήλωσαν πως δε γνώριζαν τι συμβόλιζαν οι πράξεις τους. 

Τον Αύγουστο του '13 οι ομάδες του Πακιστάν και του Αφγανιστάν έδωσαν φιλικό αγώνα στην Καμπούλ με σκοπό την παύση των εχθροπραξιών ανάμεσα στα δύο αυτά βασανισμένα κράτη. Ο αθλητισμός ενώνει δε χωρίζει τους λαούς, εκφράζει την άμιλλα και το ευ αγωνίζεσθαι, την ειρήνη και τον πολιτισμό. Οι ιδέες που διαδόθηκαν από τους προγόνους μας, κατά την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων παύονταν όλες οι εχθροπραξίες, πλέον καπηλεύονται, παραφράζονται και καταστρατηγούνται από μισάνθρωπους μαχαιροβγάλτες που διψούν για βία και αίμα.    

Γιώργος Καψάλης

       

Φέτος συμπληρώθηκαν 70 χρόνια από την ιστορική εκτέλεση των 200 Ελλήνων αγωνιστών στο σκοπευτήριο της Καισαριανής από τους Γερμανούς κατακτητές. Παραδόξως στην Ελλάδα των μνημονίων και του success story κάποιοι απαντούν με ήρεμο και συνάμα αδιάφορο τρόπο λέγοντας, ''Τι κι αν ο ηγέτης μας (δηλαδή ο Μιχαλολιάκος) φωτογραφήθηκε δίπλα σε μια ναζιστική σβάστικα πριν από 40 χρόνια;'' Τι κι αν εξαιτίας της ναζιστικής σημαίας στην Ελλάδα σκοτώθηκαν 88.300 στρατιώτες και 325.000 πολίτες; Φαίνεται, πως για κάποιους που καμώνονται τους πατριώτες αυτό δεν έχει καμία σημασία, καθώς συνεχίζουν περίτρανα να εκφράζουν το θαυμασμό τους για το Χίτλερ και τη Βέρμαχτ, αγνοώντας τα ιστορικά γεγονότα.

Στις 27 Απριλίου 1944, στο χωριό Μολάοι του νομού Λακωνίας, αντάρτες βάλουν κατά του στρατηγού Κρεντς και της συνοδείας του, με αποτέλεσμα το θάνατο του ίδιου και τριών ακόμα Γερμανών στρατιωτών. Οι Γερμανοί αποφασίζουν να τιμωρήσουν παραδειγματικά τη στάση των Ελλήνων ανταρτών, ανακοινώνοντας, μέσω της εφημερίδας ''Καθημερινής'' τα εξής, «Την 27ην Απριλίου 1944 κομμουνιστικαί συμμορίαι παρά τους Μολάους κατόπιν μιας εξ ενέδρας επιθέσεως εδολοφόνησαν ανάνδρως έναν Γερμανόν Στρατηγόν και τρεις συνοδούς του. Πολλοί Γερμανοί στρατιώται ετραυματίστησαν. Ως αντίποινα διατάχτηκε: 1. Ο τυφεκισμός 200 Κομμουνιστών την 1.5.1944. 2. Ο τυφεκισμός όλων των ανδρών τους οποίους θα συναντήσουν τα γερμανικά στρατεύματα επί της οδού Μολάοι προς Σπάρτην έξωθεν των χωρίων.
Υπό την εντύπωσιν κακουργήματος τούτου Έλληνες εθελονταί εφόνευσαν αυτοβούλως 100 άλλους κομμουνιστάς.

Ο Στρατιωτικός Διοικητής Ελλάδος ». Εφημερίδα ''Καθημερινή'' 30/4/1944

Οι Γερμανοί τήρησαν κατά γράμμα τις δεσμεύσεις τους και την Πρωτομαγιά αποφάσισαν την εκτέλεση 200 Ελλήνων που βρίσκονταν έγκλειστοι στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου. Ποιοι ήταν όμως αυτοί οι κρατούμενοι και τι εγκληματικό διέπραξαν εις βάρος των Γερμανών;
Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου άρχιζε συστηματικά να φυλακίζει αντιφρονούντες πολίτες σε διάφορα μέρη της χώρας- Ακροναυπλία, Κέρκυρα, Άγιος Ευστράτιος και λοιπά νησιά του Αιγαίου-οι οποίοι έπειτα από τη συνθηκολόγηση της Ελλάδας (Απρίλιος του 1941) και τη φυγή της Κυβέρνησης Τσουδερού στο Κάιρο αποδόθηκαν από τις Κατοχικές Κυβερνήσεις Τσολάκογλου-Λογοθετόπουλου-Ράλλη στους Γερμανούς εισβολείς. Ουσιαστικά οι άνθρωποι αυτοί δεν ενόχλησαν ουδέποτε τον Άξονα, εφόσον ήταν φυλακισμένοι πριν από την έναρξη του πολέμου!!

Παρόλα αυτά, το πρωινό της 1ης Μαΐου ανακοινώνονται από τα μεγάφωνα τα ονόματα των 200 μελλοθανάτων που θα μεταφερθούν στο σκοπευτήριο της Καισαριανής. Οι τελευταίες στιγμές των κρατουμένων συγκλονιστικές, καθώς μεταφέρονται γράφουν γράμματα με αποδέκτες τους φίλους, τους συγγενείς, τους συναγωνιστές τους και τα πετούν στο δρόμο με την ελπίδα πως θα διαβαστούν και θα μεταφερθούν τα νέα τους. Η διαδρομή ήταν πιο σύντομη από τις υπόλοιπες, οι Γερμανοί στρατιώτες τους διατάζουν να κατέβουν γρήγορα και να στηθούν ανά εικοσάδες προς εκτέλεση, κάθε εικοσάδα αναλαμβάνει να φορτώσει τους νεκρούς στα φορτηγά προτού έρθει η σειρά της για εκτέλεση, έως ότου δε μένει κανείς! Ήταν λίγο πριν της δέκα το πρωί, τελευταίο πρωινό, τελευταία Άνοιξη. Τα πτώματα μεταφέρθηκαν στο Γ' Νεκροταφείο Αθηνών, όπου και αναγνωρίστηκαν ένα χρόνο αργότερα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ηρωισμού και αυταπάρνησης δίνεται από το λογιστή και πολιτικό κρατούμενο της Δικτατορίας Μεταξά Ναπολέων Σουκατζίδη, ο οποίος γνωρίζοντας πέντε γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά, Ρώσικα και Τούρκικα) εκτελούσε χρέη διερμηνέα. Το όνομά του εκφωνήθηκε με τον αριθμό 71, τότε επενέβει ο διοικητής του στρατοπέδου Karl Fischer, - «Όχι εσύ! Όχι εσύ Ναπολέων! ». Με το Σουκατζίδη να απαντάει, - «Δέχομαι, κύριε διοικητά, τη ζωή, με τον όρο πως δεν πρόκειται να την πάρω από άλλο κρατούμενο. Μόνο όταν η θέση μου μείνει κενή!».
Στο τελευταίο γράμμα προς τον πατέρα του γράφει, «Πατερούλη, πάω για εκτέλεση, να 'σαι περήφανος για το μονάκριβο γιο σου. Ν' αγαπάς και να λατρεύεις την κορούλα (εννοούσε την αρραβωνιαστικιά του) σου και την αδερφούλα μου, κι οι δυο τους μεγάλοι άνθρωποι. Γεια, γεια πατερούλη.»

Το σημείωμα του Νίκου Μαριακάκη

Παρόμοιο θάρρος μπροστά στο φάσμα του θανάτου δείχνει ο Μήτσος Ρεμπούτσικας, οποίος γράφει καθ' οδών για την Καισαριανή, «Όταν ο άνθρωπος δίνει τη ζωή του για ανώτερα ιδανικά, δεν πεθαίνει ποτές». Το ίδιο κι ο γεωπόνος από τα Χανιά Νίκος Μαριακάκης «Καλύτερα να πεθάνει κανείς στον αγώνα για τη λευτεριά παρά να ζει σκλάβος».

Όπως τώρα έτσι και τότε για κάποιους ευνοημένους ή φιλήσυχους πολίτες τέτοια περιστατικά ανήκαν στα ψιλά γράμματα της κάθε άλλο μίζερης και μάταιης καθημερινότητάς τους. Σε εκείνες τις σκοτεινές μέρες της Κατοχής μας μεταφέρει η Λητώ Κατακουζηνού, μέσα από ένα απόσπασμα του βιβλίου της ''Άγγελος Κατακουζηνός, ο Βαλής μου''.
4 του Μάη, 1944. Ο Βαλής φόρεσε τη μαύρη γραβάτα του, ντύθηκα κι εγώ στα μαύρα και βγήκαμε όξω να συναντήσουμε κανά φίλο να μοιραστούμε τον πόνο μας. Στην πλατεία Κολωνακίου πέσαμε πάνω σε κάτι γνωστούς. «Γιατί μαυροντυμένοι; Τι σας συμβαίνει;» ρώτησαν ανήσυχοι.

«Διακόσιοι Έλληνες τουφεκίστηκαν σήμερα και μας ρωτάτε τι μας συμβαίνει; Σήμερα όλοι οι Έλληνες έπρεπε να μαυροντυθούμε».

«Άγγελε, δεν είσαι με τα καλά σου. Δεν ξέρετε, λοιπόν, ότι όλοι αυτοί ήτανε κομμουνισταί;»

Παγώσαμε. «Δεν ξέρω κι ούτε μ’ ενδιαφέρει. Έλληνες ήταν και πολεμούσαν τον εχθρό. Και σαν Έλληνες έχουμε το χρέος να τους πενθούμε!»

«Άγγελε, πρόσεξε, στραβό δρόμο πήρες, όλοι αυτοί θέλουν να πιουν το αίμα μας».

«Τους Γερμανούς, θέλετε να πείτε…»

«Άσ’ τους Γερμανούς, πόλεμο κάνουν οι άνθρωποι. Τους άλλους, αυτούς που πενθείτε σήμερα, αυτούς να φοβάστε. Αυτοί μια μέρα θα μας πάρουνε το βιος μας, αυτοί. Άκουσε καλά αυτό που σου λέμε. Άσε τους ρομαντισμούς και σκέψου πιο ρεαλιστικά».

Ο Βαλής τούς κεραυνοβόλησε με κείνο το αυστηρό και ντρέτο βλέμμα του και δίχως μιλιά τούς γυρίσαμε την πλάτη. «Πάμε πίσω στο σπίτι μας, Λητώ…»

Με τους γονείς μας, το ίδιο θλιμμένοι, τα λέγαμε στο σαλόνι. «Σήμερα, πατέρα, δεχτήκαμε με τη Λητώ διπλό χτύπημα. Η εκτέλεση των παλικαριών στην Καισαριανή και η εκτέλεση μιας μερίδας της κοινωνίας μας. Αυτής που συναναστρεφόμαστε. Και να φανταστεί κανείς ότι είναι άνθρωποι αξίας, έντιμοι, αξιοπρεπείς. Μπροστά στο φόβο, όμως, μιας υλικής καταστροφής, χάσανε μεμιάς την ανθρωπιά τους». (Αναδημοσίευση από το periodista.gr)

Κάποιοι αναφέρουν συχνά πυκνά σε συζητήσεις ''άλλες εποχές άλλα χρόνια'', ''δύσκολα χρόνια'' κι άλλα τέτοια. Ψάχνοντας όμως παρατηρεί κανείς πως οι αντιδράσεις και τα λόγια παραμένουν ίδια κι απαράλλαχτα. Επίσης, διαβάζοντας και παρατηρώντας τα γεγονότα καλλιεργείται ένα κλίμα, κυρίως από τα μεγάλα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και φορείς αυτών, παραπληροφόρησης και παραχάραξης των σημαντικότερων ιστορικών γεγονότων της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδος, προβάλλοντας ανθρώπους ημιμαθείς και πληρωμένους ψεύτες. Τέλος, στα σχολεία οι αναφορές σε γεγονότα μετά-επαναστατικής περιόδου είναι ελάχιστες και επιγραμματικές και το μάθημα της ιστορίας έχει πλέον καταντήσει δευτερεύον. Διαβάζοντας κανείς ιστορία μαθαίνει το παρελθόν κι έχει τη δυνατότητα να διαμορφώσει το μέλλον και παραφράζοντας τον Θουκυδίδη θα μπορούσαμε να προσθέσουμε πως ο αναγνώστης ενός ιστορικού έργου είναι σε θέση να δει πιο καθαρά τα γεγονότα του καιρού του έχοντας την πείρα του παρελθόντος.


Υ.Γ. Συγχαρητήρια στο ραδιόφωνο 105,5 ''Στο Κόκκινο" και στους συντελεστές της για την Εκδήλωση Μνήμης για τους 200 εκτελεσθέντες της Καισαριανής. Η κίνησή τους αποτέλεσε έμπνευση για το άρθρο. Ελπίζουμε σε ανάλογες εκδηλώσεις!

Οι Έλληνες τη λένε μουσική, οι Άγγλοι music, οι Γάλλοι musique, οι Γερμανοί Musik, οι Ισπανοί música, οι Ρώσοι музыка και οι Κινέζοι 音乐. Όποια ονομασία και να της δίνουν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, η μουσική είναι μία και μαγεύει.

Μουσική ορίζεται  η τέχνη που βασίζεται στην οργάνωση ήχων με σκοπό τη σύνθεση, εκτέλεση και ακρόαση-λήψη ενός μουσικού έργου. Με τον όρο εννοείται επίσης και το σύνολο ήχων από το οποίο απαρτίζεται ένα μουσικό κομμάτι. Η μουσική ως τέχνη, έρχεται να καλύψει την ανάγκη του ανθρώπου να εκφράσει με τους ήχους, τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις ψυχικές του καταστάσεις. 

Η λέξη ''μουσική'' προέρχεται από τις εννέα Μούσες της Αρχαίας ελληνικής μυθολογίας. Η ιστορία της χάνεται μέσα στα βάθη των αιώνων. Πιθανόν να ακολούθησε παράλληλη εξέλιξη με αυτήν της γλώσσας συνάμα με την εξέλιξη του ανθρώπου. Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως μουσικά όργανα, όπως αυλούς με επτά τρύπες και έγχορδα όργανα σε διάφορες περιοχές της Ευρώπης και της Ασίας. Η Ινδία έχει μία από τις παλαιότερες μουσικές παραδόσεις του κόσμου. Για την ινδική κλασσική μουσική (μάργκα) έχουν γίνει αναφορές σε αρχαίες ιερές γραφές της Ινδουιστικής παράδοσης. Οι αρχαιότερες συλλογές προϊστορικών μουσικών οργάνων έχουν βρεθεί στην Κίνα και χρονολογούνται μεταξύ των 7000 και 6600 π.Χ.

Στην ανατολική Μεσόγειο, συγκεκριμένα στο χώρο του Αιγαίου, η μουσική έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πνευματική ζωή της περιοχής. Προστάτης της μουσικής θεωρούνταν ο θεός Απόλλωνας, γι'αυτό ονομαζόταν και ''Απολλώνια Τέχνη'', που σε πολλά γλυπτά εμφανίζεται να κρατάει λύρα-κιθάρα. Σύμφωνα με τους Αρχαίους Έλληνες εμπνευστής της μουσικής ήταν ο Ορφέας. Ο Πίνδαρος τον ονομάζει ''πατέρα των τραγουδιών'' και από τον 6ο αιώνα π.Χ. θεωρείται ο εφευρέτης της λύρας. Ο μύθος λέει πως με τη δύναμη του τραγουδιού του μπορούσε να γοητεύσει τα άγρια ζώα, να διεγείρει τα δέντρα και τους βράχους σε χορό, ακόμα και να σταματήσει τη ροή των ποταμών. Μάλιστα συμμετείχε και στη μυθική Αργοναυτική Εκστρατεία, με τη βοήθεια του οποίου κατάφεραν οι Αργοναύτες να ξεπεράσουν το εμπόδιο των Σειρήνων.

Οι Σειρήνες, εμφανίζονται και στα έπη του Ομήρου, ήταν γυναικείες θεότητες που σχετίζονταν με το νερό, τον έρωτα και το θάνατο. Κατοικούσαν σε ένα νησί, πιθανόν μεταξύ Σικελίας και Κάτω Ιταλίας, από όπου με το πανέμορφο τραγούδι τους προσέλκυαν τους ναύτες των πλοίων που πλησίαζαν στην περιοχή τους και προκαλούσαν στην συνέχεια την εξόντωσή τους.

Κύριοι εκφραστές της μουσικής κατά τη γεωμετρική (1.100-700 π.Χ.) και αρχαική περίοδο (700-500 π.Χ.) ήταν οι ραψωδοί ή αοιδοί. Κατοικούσαν στο παλάτι του εκάστοτε βασιλιά και με τη συνοδεία της φόρμιγγας-κιθάρας, εξιστορούσαν τα κατορθώματα των ηρώων και πρόσφεραν τέρψη στο κοινό. Αργότερα με τη δημιουργία της πόλις-κράτους κυριαρχούν κυρίως οι λυρικοί ποιητές και οι συγγραφείς θεατρικών έργων. Στην Αθήνα της κλασικής περιόδου η διδασκαλία της μουσικής είχε πρωταρχικό ρόλο στην εκπαίδευση των νέων. Ο Περικλής ήταν αυτός που εισήγαγε το θεσμό των ''θεωρικών'', που έδινε τη δυνατότητα στους φτωχούς Αθηναίους να παρακολουθούν δωρεάν τις θεατρικές παραστάσεις.

Η Μουσική ευεργετεί. Πρόσφατη έρευνα Γερμανών επιστημόνων έδειξε πως οι ήχοι που είναι συγχρονισμένοι στις χαμηλές συχνότητες ταλάντωσης του ανθρώπινου εγκεφάλου, καθώς κοιμόμαστε, ενδυναμώνουν αυτές τις ταλαντώσεις, οι οποίες κινητοποιούν τη μνήμη και βελτιώνουν την ποιότητα του ύπνου. Άλλες έρευνες έχουν δείξει πως η μουσική ενισχύει τη διάθεση. Στο άκουσμα της αγαπημένης μας μουσικής ο οργανισμός απελευθερώνει την ουσία ντοπαμίνη, που αυξάνει την αντοχή και τη διάθεση. Παράλληλα η μουσική βοηθάει στη αποβολή του άγχους, στη βελτίωση της ψυχικής υγείας αλλά και των χρόνιων παθήσεων. 

Συγκεκριμένα, η μάθηση ενός μουσικού οργάνου βοηθάει στην εκγύμναση του εγκεφάλου-ισχυρότερη μνήμη, στην πειθαρχία, στη μείωση του στρες, στο συναίσθημα της επιτυχίας και φυσικά της διασκέδασης. Ειδικά για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, η μουσική αποτελεί το εισιτήριο για την ταχύτερη ανάπτυξη των κινητικών τους δεξιοτήτων, προκαλώντας μακροπρόθεσμες βελτιώσεις στην ανάπτυξη του εγκεφάλου τους.

Στις 21 Ιουνίου 1982, στο Παρίσι γιορτάστηκε για πρώτη φορά η μουσική. Το 1985 η Αθήνα, ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, ήταν η πρώτη εκτός Γαλλίας πόλη που γιόρτασε τη μέρα αυτή ως ''Μέρα της Μουσικής''. Από τότε όλο και πιο πολλές χώρες αφιερώνουν την μέρα αυτή στη μουσική. 

Τους θερινούς μήνες θα αντικρίσει κανείς πολλούς ερασιτέχνες -κι όχι μόνο- μουσικούς στις πλατείες, στους δρόμους και στα πάρκα να προσφέρουν αφιλοκερδώς συναυλίες, χαρίζοντας μια άλλη νότα στην καθημερινότητά μας. Άλλωστε μια απογευματινή βόλτα στην παραλία της Θεσσαλονίκης θα σας πείσει. Η μουσική έχει την ικανότητα να γκρεμίζει σύνορα, να ενώνει ανθρώπους και πολιτισμούς με την αστείρευτη δύναμή της και την ακαταμάχητη γοητεία της. Κάθε τι σκοτεινό και υποχθόνιο διαλύεται από το κατάλευκο φως που εκπέμπει!

Είπαν για τη μουσική: Η μουσική δίνει ψυχή στις καρδιές και φτερά στη σκέψη - Πλάτων

                                    Η μουσική ξυπνά στην καρδιά τον πόθο των ωραίων πράξεων - Πυθαγόρας

                                    Η μουσική θέλγει και αυτόν τον μάλιστα τεταραγμένο τας φρένας - Πίνδαρος

                                   Η μουσική είναι μια γλώσσα που μας οδηγεί στα σύνορα του απείρου και μας                                       επιτρέπει να κοιτάζουμε μέσα σ' αυτό - Τόμας Καρλάιλ

Υ.Γ. Χρόνια πολλά στον αγαπημένο μου Βασίλη Παπακωνσταντίνου (21-6-1950). Αδυναμίες είναι αυτές!!

  Γιώργος Καψάλης

Η σημερινή μέρα ήταν ιδιαιτέρως σημαντική στη συνέχιση του σίριαλ της υπόθεση της Χρυσής Αυγής. Ακούστηκαν ύβρεις, απειλές, φωνές και γενικά λεξιλόγιο που παραπέμπει σε γηπεδικούς χώρους κι όχι σε χώρο κοινοβουλίου. Οι οπαδοί τους έξω από το κοινοβούλιο τους επευφημούσαν τραγουδώντας τον ύμνο των SS. Παρόλα αυτά οι κατηγορούμενοι ανέφεραν κάποια περιστατικά που αξίζουν να σχολιαστούν και σύντομα να διερευνηθούν.

Θα ξεκινήσω από τις δηλώσεις του Μιχαλολιάκου, ο οποίος εκτός από τις τσιρίδες περί της αθωότητάς του, έκανε σημαντικές αποκαλύψεις, για συνομιλίες με κορυφαία στελέχη της Νέας Δημοκρατίας, για το πολιτικό παρελθόν του Μπαλτάκου, αλλά και για τις ατιμώρητες πολιτικές δολοφονίες του παρελθόντος.

Συγκεκριμένα ο Μιχαλολιάκος ανέφερε πως είχε επικοινωνία με τον διευθυντή του γραφείου του Πρωθυπουργού Γεώργιο Μουρούτη και με άλλους δύο Υπουργούς της Κυβέρνησης. Επίσης πως γνώριζε τον Μπαλτάκο πολύ καλά από τους κοινούς εθνικιστικούς αγώνες που έκαναν μαζί από το 1973. Μάλιστα δήλωσε πως όταν θέλανε να πουν κάτι έβγαιναν στο μπαλκόνι, υπό την υποψία πως στο σπίτι υπάρχουν κάμερες ή μικρόφωνα!! Άραγε τόσο πολύ ανάγκη έχει ο κύριος Σαμαράς τέτοιους συνεργάτες που μιλούν ανοιχτά με τη Χρυσή Αυγή και έχουν αντιδημοκρατικές ιδέες;

Ο προφυλακισμένος γραμματέας μίλησε ακόμα και για πολιτικές δολοφονίες που έγιναν κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, δείχνοντας πόσο ευαίσθητος είναι!! Αναφέρθηκε στη δολοφονία του Τεμπονέρα από τον Καλαμπόκα και τραμπούκους της ΟΝΝΕΔ τον Ιανουάριο του 1991 και την στήριξή του από μέλη της ΝΔ (εκτενής περιγραφή των γεγονότων στο άρθρο μου ''Επαναλαμβανόμενες Συμπτώσεις''). Τις ροπαλιές και πιστολιές μελών του Πασοκ και της ΝΔ στη Μεσσηνία κατά την περίοδο του '80. Τη δολοφονία του Μανώλη Γιακουμάκη από συνοδό αστυνομικό του Βουλευτή Κεφαλογιάννη στην Κρήτη το 1990** και τέλος τη δολοφονία στη Σπάρτη ενός αριστερού πολίτη από μέλος της ΕΠΕΝ το 1985, του οποίου ως γνωστόν ήταν πρόεδρος ύστερα από εισήγηση του φυλακισμένου πρώην δικτάτορα Παπαδόπουλου. Κατοπινός πρόεδρός της, έπειτα από την παραίτηση του Μιχαλολιάκου, ήταν ο Μάκης Βορίδης, σημερινός κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ.

Σπουδαίες αποκαλύψεις, όχι πως δε τις γνωρίζαμε, έγιναν και από τον υπαρχηγό της Χ.Α. Χρήστο Παππά. Για τον κύριο Γεωργιάδη, που συχαίνεται τους κομμουνιστές, πως προτιμάει το γιο του χρυσαυγίτη παρά συριζέο, παρόλο που δεν του αρέσουν τα ολοκληρωτικά καθεστώτα!! Τον κύριο Παναγιωτόπολο, που τον θεωρεί ''καλό'' και να τον ''πάρουμε μαζί μας'' αλλά και φυσικά τον ''Κένταυρο'' Μεϊμαράκη (βλέπε υπόθεση Τεμπονέρα), που τον φώναζε ''Χρηστάρα'', να λέει πως συμφωνεί μαζί τους και πως όταν ήταν νέος ήταν χειρότερος από αυτούς!!! Τέλος αναφέρθηκε στην επιστολή προς τον Βουλευτή Κωνσταντίνου Τσιάρα, την οποία και παραθέτω http://www.newsbomb.gr/politikh/story/438483/epistoli-h-pappa-pros-k-tsiara-to-xereis-kai-sy.

Ένα πρόσωπο που πρωταγωνίστησε στα κανάλια ως ''η αγανακτισμένη κάτοικος'' του Αγίου Παντελεήμονα, η περίφημη Θέμις Σκορδέλη, κατηγορείται για επίθεση εναντίον μεταναστών. Σε τηλεοπτικές της εμφανίσεις δήλωνε ψηφοφόρος της ΝΔ, μέλος της ΔΑΚΕ, στήριζε Νικήτα Κακλαμάνη στις δημοτικές εκλογές και πίστευε στο χουντικό τρίπτυχο πατρίδα-θρησκεία-οικογένεια, το οποίο κατά τη γνώμη της πρόδωσε η ΝΔ. Κυκλοφορούσε στη Μύκονο και στη Γλυφάδα και από το 2008 αναλαμβάνει ενεργό δράση στην περιοχή, μάλιστα κατηγορείται πως μαζί με άλλους τρεις μαχαίρωσαν έναν Αφγανό μετανάστη το 2011. Η εκδίκαση της υπόθεσης έχει αναβληθεί έξι φορές λόγω ψυχολογικών-ιατρικών προβλημάτων. Ο ψυχίατρος ο οποίος δίνει πιστοποιητικά για οπλοφορία μελών της χρυσής αυγής όπως και πιστοποιητικά ψυχολογικών προβλημάτων στην Θέμις Σκορδέλη είναι ο Κωστής Παρασχάκης (υποψήφιος με τη Χρυσή Αυγή στις δημοτικές εκλογές στο δήμο Λασιθίου). Σε έρευνα που έγινε στο σπίτι της βρέθηκαν έντυπο υλικό της ΧΑ, βιβλιάριο με μεγάλο χρηματικό ποσό και λίστα με στοιχεία και διευθύνσεις αλλοδαπών. Τέλος συνεργαζόταν με τον πρώην διοικητή του αστυνομικού τμήματος του Αγίου Παντελεήμονα, στο σπίτι του οποίου βρέθηκε ιδιόχειρο σημείωμα με τα στοιχεία της.
https://www.youtube.com/watch?v=Gwx1nDh7vDY 

Τα τρία περιστατικά που θα περιγράψω συνέβησαν στα τέλη της δεκαετίας του '90, τότε δηλαδή που η Χρυσή Αυγή έπαιρνε μικρά ποσοστά. 
Στις 19 και 21 Οκτωβρίου 1999, ο 23χρονος Παντελής Καζάκος, υπάλληλος της ΕΡΤ, σκότωσε δύο μετανάστες και τραυμάτισε σοβαρά άλλους εφτά λόγω του διαφορετικού χρώματος και θρησκεύματος, φωνάζοντας ''Εγώ είμαι Ορθόδοξος". Οι ρατσιστικές δολοφονίες αυτές απασχόλησαν πολύ τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Καθηγητής του Καζάκου από το 34ο Λύκειο δήλωσε ότι από νεαρός ο Καζάκος είχε εκφράσει ανοικτά τις ακροδεξιές απόψεις, οι οποίες ταυτιζόταν με την ιδεολογία της Χρυσής Αυγής, ενώ συμμαθητές του εξέφραζαν ότι είναι μέλος αυτής. Στο δικαστήριο ο συνήγορος Πολιτικής Αγωγής παρουσίασε φωτογραφία του Καζάκου στο οποίο απεικονίζεται να κρατά πανό σε πορεία της Χρυσής Αυγής. Ο Ιός της Ελευθεροτυπίας χαρακτήρισε όχι τυχαίο γεγονός ότι τις ημέρες που έγιναν οι δολοφονίες η Χρυσή Αυγή ,στις 22 Οκτωβρίου 1999, δημοσίευσε πρωτοσέλιδο με τίτλο "Ο θάνατος ενός Έθνους", με θέμα τον υπερπληθυσμό των μεταναστών. Παρόλο που οι δύο συνήγοροι του Π. Καζάκου Γ. Πρασσιανάκης, πρώην βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και Χρ. Μαρκογιαννάκης, βουλευτής της ΝΔ και Πρόεδρος της Βουλής στη σημερινή συνεδρίαση, επιχείρησαν να παρουσιαστεί ο Καζάκος με ψυχολογικά προβλήματα, τελικά καταδικάστηκε με δις ισόβια και εικοσιπέντε χρόνια φυλάκιση θεωρώντας ότι είχε πλήρη καταλογισμό των πράξεών του. Ο Καζάκος δε δίστασε να ρωτήσει τον πατέρα του: ''Πατέρα, ο κόσμος με θεωρεί ήρωα ή φονιά;'', για να πάρει την απάντηση: ''Φονιά σε λένε, παιδί μου''. Η ιστορία του μεταφέρθηκε στη μικρή οθόνη από την τηλεοπτική σειρά ''Κόκκινος Κύκλος''.

Η Πρωτομαγιά του 1976 ήταν διαφορετική από τις προηγούμενες και έχει στιγματίσει την ιστορία της νεότερης Ελλάδας. Το πρωινό της 1ης Μαΐου, στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης, το Fiat Mirafiori, που οδηγούσε ο Ανεξάρτητος Βουλευτής Αλέξανδρος Παναγούλης ξεφεύγει από την πορεία του και πέφτει σε ένα υπόγειο κατάστημα. Ο θάνατός του ήταν ακαριαίος. Η αστυνομία μιλάει για τροχαίο ατύχημα, όμως οι συγγενείς και οι φίλοι μιλούν ανοιχτά για δολοφονία.

Ο Παναγούλης, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, αποπειράθηκε να δολοφονήσει τον δικτάτορα Παπαδόπουλο τον Αύγουστο του 1968 κοντά στη Βάρκιζα. Ο προσπάθειά του απέτυχε και ''ο παρολίγον τυραννοκτόνος'' συνελήφθη λίγες ώρες αργότερα. Οδηγήθηκε στη φυλακή, όπου τα βασανιστήρια που δέχτηκε ήταν φριχτά. Γλύτωσε τρεις φορές τον τουφεκισμό και σε καμία περίπτωση έκανε αίτηση χάριτος. Έπειτα από τεσσεράμισι χρόνια εγκλεισμού και βασανιστηρίων αμνηστεύεται και αποφυλακίζεται.

Στις πρώτες μεταπολιτευτικές εκλογές, 17 Νοεμβρίου 1974, κατεβαίνει υποψήφιος βουλευτής με την Ένωση Κέντρου-Νέες Δυνάμεις του Γεωργίου Μαύρου, αρνούμενος πεισματικά να ταχθεί με το Πασόκ του Ανδρέα Παπανδρέου, τον οποίο θεωρεί επικίνδυνο για τη χώρα. Σε συνέντευξή του δηλώνει, ''Ο κ. Παπανδρέου πιστεύει ότι ο προοδευτισμός είναι ανευθυνότητα. Συρράφει ωραίες λέξεις, ηχηρές φράσεις, χτίζοντας ιδεολογίες με νεφελώματα'' «Ακρόπολι» 27 Οκτωβρίου 1974. 

Την ίδια περίοδο ξεκινάει έναν καινούργιο αγώνα, μεταδικτατορικό, αυτός θα είναι και ο τελευταίος του. Προσεγγίζει τη σύζυγο του φυλακισμένου βασανιστή της χούντας Νίκου Χατζηζήση. Αποσπά από εκείνη, που ζητεί ευνοϊκή μεταχείριση για τον άντρα της, πολλά από τα αρχεία του ΕΑΤ ΕΣΑ. Την ίδια περίοδο έρχεται σε αντιπαράθεση με στελέχη της Δεξιάς (ιδιαιτέρως με τον Δημήτρη Τσάτσο και με τον Ευάγγελο Αβέρωφ) για τη σχέση που είχαν με το καθεστώς. Παραιτείται από την ΕΚ-ΝΔ (και σημαίνει το τέλος του Κέντρου ως ανεξάρτητου πολιτικού χώρου στην Ελλάδα) και παραμένει στη Βουλή ως ανεξάρτητος βουλευτής. Δέχεται πολιτικές πιέσεις αλλά και απειλές για τη ζωή του για να αποσύρει τις καταγγελίες του, όπως διαρρήξεις στο πολιτικό του γραφείο και απειλητικά μηνύματα από αγνώστους. 

Ο αδερφός του, Στάθης Παναγούλης, δήλωσε σχετικά με το συμβάν, ''τα αρχεία της ΕΣΑ τα βρήκε ο ίδιος με συνεργάτες του από το σπίτι του Χατζηζήση, ο οποίος ήταν διοικητής του ΕΑΤ-ΕΣΑ. Εκεί περιγράφονταν οι σχέσεις της χούντας με πολιτικούς. Είχε έρθει σε ρήξη με τον Αβέρωφ, αλλά δε σχετίζεται με το γεγονός. Κλειδί της υπόθεσης ήταν το παρακράτος που έζησε η χώρα μας μετά τον Εμφύλιο. Εμείς εκείνη την εποχή είχαμε πει ότι τα θεωρούσαμε όλα πιθανά. Ενδείξεις είχαμε, αποδείξεις δεν είχαμε. Είχαμε ενδείξεις ότι παρηκολουθείτο''. Όμως η σύντροφός του Ορνέλα Φαλάτσι, εξ αρχής ήταν πεπεισμένη πως ήταν δολοφονία. Στους δημοσιογράφους που τη ρώτησαν γιατί έφερε πραγματογνώμονες, αφού υποτίθεται ότι ήταν ατύχημα, η Φαλάτσι απάντησε με μια άλλη ερώτηση: «Ποιος είπε ότι ήταν ατύχημα;»«Τώρα που σκοτώθηκε ο Αλέκος, θα γεννηθώ εγώ». Ήταν μερικές από τις δηλώσεις της. 

Διεύθυνσή μου

Ένα σπιρτόξυλο για πέννα

αίμα στο πάτωμα χυμένο για μελάνι

το ξεχασμένο περιτύλιγμα της γάζας για χαρτί

Μα τι να γράψω;

Τη Διεύθυνσή μου μονάχα ίσως προφτάσω

Παράξενο και πήζει το μελάνι

Μέσ’ από φυλακή σας γράφω

στην Ελλάδα

(Στρατιωτικές Φυλακές Μπογιατίου, 5 Ιουνίου 1971 – Μετά ξυλοδαρμό)

Vi scrivo da un carcere in Grecia, 1974.

Τα αρχεία της ΕΑΤ-ΕΣΑ εξαφανίστηκαν και ουδέποτε μάθαμε τι πραγματικά συνέβη. Οι μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις έκρυψαν καλά το γεγονός στο ντουλάπι τους, καπηλεύτηκαν τις ιδέες του και πρόσβαλαν την μνήμη του, κάνοντας τους στεναχωρημένους και βαυκαλίζοντας τον λαό με το σειρήνιο άσμα της δήθεν ''αριστερής αλλαγής''.

Αυτός που ήταν από σίδερο έγινε ένα με τα σίδερα, σαν σήμερα πριν από 38 χρόνια.

**Παραθέτω δύο τηλεοπτικά αφιερώματα για τον Αλέξανδρο Παναγούλη, https://www.youtube.com/watch?v=w1BKbS-AHq8 και https://www.youtube.com/watch?v=rpvXU1G3FLA

Γιώργος Καψάλης

Ποιητής, πεζογράφος, σκιτσογράφος, μουσικός και μεταφραστής είναι μερικοί από τους χαρακτηρισμούς που θα μπορούσαν να δοθούν στο λογοτέχνη του ''Μεσοπολέμου'' Ναπολέων Λαπαθιώτη, που έζησε σύμφωνα με το ''αισθητικώς ζην'' σε μια εποχή με πλούσια ιστορικά και πολιτικά γεγονότα.

Η ζωή του

Γεννημένος στην πλατεία των Αγίων Θεοδώρων τον Οκτώβριο του 1888, γόνος μεγαλοαστικής οικογένειας με πατέρα ανώτατο αξιωματικό του ελληνικού στρατού και αργότερα πολιτικό. Η μητέρα του θεωρούνταν από τις πιο πλούσιες και όμορφες κοπέλες της εποχής και ήταν ανιψιά του Χαρίλαου Τρικούπη. Οι γονείς του φρόντισαν να του παρέχουν σπουδαία μόρφωση. Γνώριζε πολύ καλά Αγγλικά, Γαλλικά, Ιταλικά και παρακολούθησε μαθήματα πιάνου και ζωγραφικής. Το 1905 θα γραφτεί στη Νομική Σχολή, από την οποία αποφοιτά χωρίς όμως να εξασκήσει ποτέ το επάγγελμα του δικηγόρου.

Ζει έντονα την πολιτική κατάσταση της εποχής κυρίως λόγω της ιδιότητας του πατέρα του, ο οποίος μετά το κίνημα στο Γουδί ορκίζεται υπουργός Στρατιωτικών. Με την έλευση του Βενιζέλου η γαλήνη της οικογένειας θα διαταραχθεί, καθώς ο πατέρας του είναι αντίθετος με τις ενέργειες της κυβέρνησης Βενιζέλου και φυλακίζεται δύο φορές. Το ξέσπασμα του 'Α Παγκοσμίου Πολέμου και μετέπειτα ο Εθνικός Διχασμός τον βρίσκει ως διερμηνέα-ανθυπολοχαγό στο γραφείο του πατέρα του, ο οποίος είναι πλέον στο πλευρό του Βενιζέλου. Ακολουθεί τον πατέρα του στα ταξίδια του και σε ένα από αυτά, στην Αίγυπτο το 1917, γνωρίζει τον Καβάφη. 

Επιστρέφοντας στην Αθήνα ξεκινάει μια ζωή με συνεχή ξενύχτια και καταχρήσεις. Βιοποριστικό πρόβλημα δεν αντιμετώπιζε, αφού η οικογένειά του είχε τη δυνατότητα να το συντηρεί. Εν τέλει οι άσχημες πολιτικές και οικονομικές συγκυρίες, ο θάνατος των γονιών του και η χρόνια χρήση ναρκωτικών ουσιών τον οδήγησαν στην κατάρρευση και στο θάνατο τον Ιανουάριο του 1944.

Το έργο του

Όσο ζούσε εξέδωσε μόνο μία ποιητική συλλογή, το 1939, με την ονομασία ''Ποιήματα''. Το υπόλοιπο έργο του βρίσκεται διασκορπισμένο σε εφημερίδες και περιοδικά. Έχουν εντοπισθεί, περίπου εκατό διηγήματα, που γράφτηκαν από το 1908 έως και το 1923 στα περιοδικά ''Παναθήναια'', ''Ελλάς'', ''Διάπλαση των Παίδων'', ''Νουμάς'', ''Μπουκέτο'' και ''Νέοι Βωμοί''. Μάλιστα, στα περιοδικά ''Μπουκέτο'' και ''Νέα Εστία'' δημοσίευσε γύρω στα 61 ποιήματα, 52 διηγήματα και 18 πεζοτράγουδα.
Αγαπούσε ιδιαίτερα τη μουσική, σύμφωνα με τη μουσικολόγο Σοφία Σπανούδη έγραψε 154 συνθέσεις, που συνόδευαν τα ποιήματα του. Έπειτα από προσωπική έρευνα και εργασία του λογοτέχνη Άρη Δικταίου, συγκεντρώθηκαν αρκετά ποιήματά του και εκδόθηκαν με τίτλο ''Τα ευρισκόμενα''. Τέλος, αρέσκονταν ιδιαίτερα να εκφράζεται μέσα από τη ζωγραφική και κυρίως από τη σκιτσογραφία.

Πολιτικές απόψεις και κοινωνική ζωή
Ο πατέρας του Λαπαθιώτη ήταν αξιωματικός του πυροβολικού, συμμετείχε ενεργά στις αντιτρικουπικές διαδηλώσεις και ήταν μέλος του Στρατιωτικού Συνδέσμου. Ήταν αντίθετος με την πολιτική του Βενιζέλου, παρόλα αυτά τον ακολούθησε στη Θεσσαλονίκη και στήριξε τη γαλλόφιλη πολιτική του. Ο νεαρός τότε Λαπαθιώτης επηρεασμένος από το κοντινό του περιβάλλον, ο Βενιζέλος μάλιστα δηλώνει λάτρης των ποιημάτων του, δείχνει συμπάθεια στο γαλλικό τρόπο σκέψης. Με αποτέλεσμα στις 12.12.1916 να δημοσιεύσει στη φιλοβενιζελική εφημερίδα ''Ριζοσπάστης'' το σονέτο ''Κραυγή'', το οποίο μεταφράστηκε και στα γαλλικά.
Η πολιτική κατάσταση αλλάζει, η ''μεγάλη ιδέα'' ξεθωριάζει, οι συνέπειες του 'Α Παγκοσμίου Πολέμου και της Μικρασιατικής Εκστρατείας είναι πιο εμφανείς από ποτέ. Το σύστημα που φερόταν πως υποστήριζε δεν έχει να του προσφέρει απολύτως τίποτα. Αποφασίζει να στραφεί προς την κομμουνιστική θεωρία και το εκφράζει μέσα από το δοκίμιο ''Ημερολόγιο'', το 1928. Την ίδια χρονιά στέλνει επιστολή στον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρυσόστομο και του ζητά να τον διαγράψει από ''τας δέλτους της Ορθοδοξίας'', αφού ουσιαστικά με τη ζωή και το έργο του είχε αποσχιστεί. Από τότε έως και το τέλος της ζωής του θα ταχθεί υπέρ του κομμουνισμού (1932 ποίημα ''Τραγούδι για το ξέσπασμα του προλεταριάτου'', το 1943 λίγο πριν το θάνατό του παραδίδει όλα τα όπλα του πατέρα του στον ΕΛΑΣ Εξαρχείων).
 "Η κομμουνιστική κοινωνία είναι το τελευταίο ατού της ταλαιπωρημένης ανθρωπότητας. Αν αποτύχει και σ' αυτό, δεν της μένει παρά να επιστρέψει στο σκοτάδι και την αποκτήνωση" (γράφτηκε στις 23.11.1932).    

Απόσπασμα από την επιστολή που έστειλε ο ποιητής στον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο, με την οποία ζητούσε τη διαγραφή του από το χριστιανικό ποίμνιο.

Η κοινωνική του ζωή απασχόλησε αρκετές φορές τον Τύπο και τους καλλιτεχνικούς κύκλους. Από το 1914 και μετά αποφασίζει να κυκλοφορεί μόνο τη νύχτα, γι'αυτό και τον αποκαλούσαν ''Νυχτερίδα''!
Οι εκκεντρικές του εμφανίσεις σκανδάλιζαν τη συντηρητική κοινωνία των Αθηνών που δεν έβλεπαν με καλό μάτι τις συναναστροφές του, όπως και τη ροπή του προς το ποτό και τα ναρκωτικά. Η εφημερίδα ''Νέα Ελλάδα'' έγραψε το Μάιο του 1914 για τις επισκέψεις του ποιητή στα διάφορα χασισοποτεία. Διακηρυγμένος ομοφυλόφιλος καθώς ήταν μπήκε πολλές φορές στο στόχαστρο των συντηρητικών κύκλων. Ο ίδιος ήταν υπερήφανος για την επιλογή του και την υποστήριζε με πάθος, μη ξεχνάμε πως βρισκόμαστε στις αρχές του 20ου αιώνα, εποχή καταπίεσης ακόμα και των γυναικών. Στο περιοδικό ''Μπουκέτο" έγραψε μια ημιτελή αυτοβιογραφία που φτάνει έως και το 1917, με τον τίτλο ''Η Ζωή μου'', εκεί γράφει για την ομοφυλοφιλία του, «...Στα παιδικά μου χρόνια είχα κάποιες έντονες συμπάθειες (προς το θήλυ), αλλά στην ακαθόριστη εκείνη ηλικία, τη μεταβατική, συμβαί­νουν τέτοιες προσωρινές διαστροφές...». Άν ποτέ μου δοθεί η ευκαιρία να γράψω την αυτοβιογραφία μου, εκείνο που πρέπει να τονίσω, πρώτο-πρώτο, είναι το εξής: ότι ποτέ, σε καμία στιγμή της ζωής μου, δεν θεώρησα ελάττωμα την υλικήν αποστροφή μου στη γυναίκα, και την έλξη μου από το ίδιο μου το φύλο. Αλλ΄απεναντίας, αυτή την ιδιότητά μου, τη θεώρησα πάντα όχι σαν αδυναμία, αλλά σαν μια ωραία και καινούργια δύναμη, μια προηγμένη και ανώτερη τάση, για την οποία ήμουν πάντα περήφανος! Κ΄άλλοι ας νομίζουν ό,τι θέλουν! 

Για αυτές του τις επιλογές ήρθε σε κόντρα με τον οικογενειακό του φίλο Μίτια Καραγάτση, οποίος δήλωσε, πως επέλεξε να γράφει με με ψευδώνυμο και όχι με το οικογενειακό του όνομα, είπε ότι αναγκάστηκε να αλλάξει επώνυμο επειδή ο πατέρας του φοβόταν ότι, εάν το παιδί του γινόταν συγγραφέας, κινδύνευε να γίνει όπως ο γιος ενός φίλου του, στρατηγού, που ήταν ''αιρετικός σε άλλες κοινωνικές του εκδηλώσεις''. Το σχόλιο αυτό ενόχλησε τον Λαπαθιώτη που κατηγόρησε τον Kαραγάτση για παραποίηση των γεγονότων με σκοπό την αυτοπροβολή.

Λογοτεχνικές κόντρες
Τα ποιήματά του κατά καιρούς σήκωναν θύελλα αντιδράσεων και ήταν αρκετές φορές στο επίκεντρο των συζητήσεων. Η αρχή έγινε το 1910 με το ποίημα ''Κι έπινα μεσ' απ' τα χείλη σου'', που το περιεχόμενό του ερέθισε τον κριτικό Σπύρο Μελά και τον χρονογράφο Γιώργο Τσοκόπουλο και αμφότεροι ζήτησαν την επέμβαση του εισαγγελέα. Ο Λαπαθιώτης λέγεται πως περνούσε συχνά από την εφημερίδα που δούλευε ο Μελάς και του άφηνε ειρωνικά σημειώματα. 
Το 1914 γράφει στο ''Νουμά'' το περίφημο ''Μανιφέστο'' που καταδικάζει το λογοτεχνικό κατεστημένο της εποχής και ζητά από τους νεώτερους να συνεργαστούν ''στο γκρέμισμα των ψεύτικων ειδωλίων που κυριαρχούν''.
Το 1924 συμμετείχε στην ομάδα των "Φίλων του Καβάφη'', στη διαμάχη του Αλεξανδρινού ποιητή με τον Παλαμά, προσυπέγραψε διαμαρτυρία διανοουμένων υπέρ του, τον υποστήριξε με άρθρα του στις εφημερίδες και στα περιοδικά, ενώ πρωτοστάτησε στην έκδοση του αφιερώματος για τον Καβάφη, από το περιοδικό ''Νέα Τέχνη''. Τέλος, με γράμμα του στην εφημερίδα ''Έθνος'' στις 10.4.1924 απάντησε στο υποτιμητικό για τον Καβάφη χρονογράφημα του Π. Ταγκόπουλου με τον τίτλο ''Καβαφισμός'' (εφημερίδα ''Έθνος'', 8.4.1924) και αντέκρουσε έμμεσα με το άρθρο του ''Παλινωδία'' τις κριτικές που γράφτηκαν κατά καιρούς για τον Αλεξανδρινό ομότεχνό του.
Σε μία συνέντευξή του στο φίλο του Γιώργο Περαστικό, το 1938, καταχωρείται το ποίημα ''Επεισόδιο'', το οποίο η λογοκρισία της 4ης Αυγούστου κρίνει ακατάλληλο. Με επιστολή του ο Λαπαθιώτης αλλάζει τον τελευταίο στίχο. 


Το τέλος του
Η αντίστροφη μέτρηση για τον ποιητή ξεκινάει από τότε που χάνει τη μητέρα του, στην οποία έτρεφε ιδιαίτερη αδυναμία. Λίγα χρόνια αργότερα χάνει και τον πατέρα του. Η γερμανική κατοχή τον βρίσκει ολομόναχο, πάμφτωχο και εξουθενωμένο από τα ναρκωτικά. Για να επιβιώσει ξεπουλάει τη βιβλιοθήκη και το πιάνο του. Ο φίλος του Γιώργος Τσουκαλάς διηγείται τις τελευταίες μέρες του : ''Σ’ εκείνα τα φριχτά χρόνια της Κατοχής ανταμωθήκαμε κάποτε τυχαία με τον Λαπαθιώτη, που είχαμε καιρό να ιδωθούμε. Ήτανε σα να είχε χαμένα τα νερά του. Μου παραπονέθηκε για τις δυσκολίες που συναντούσε, για τα βιβλία του, που είχε αναγκαστεί ν’ αρχίσει να τα ξεπουλάει, για το Μήτσο τον Παπανικολάου, που είχε αναλάβει αυτή την εκποίηση και που, στο τέλος, του τα πουλούσε χωρίς να του πηγαίνει ούτε δραχμή, γιατί η ηρωίνη είχε ακριβύνει φοβερά.

Η οικία Λαπαθιώτη αρχές του 20ου αιώνα

Η οικία Λαπαθιώτη σήμερα